In wetenschappelijke debatten en rechtszaken heeft Geert Vanden Bossche het vertrouwen verloren. Toch blijft de meest omstreden viroloog van deze planeet hopen op een mirakel. Dat klinkt wanhopig, maar de omstandigheden voor een mirakel zijn gunstig.
Ergens in maart 2021 viel het laatste puzzelstukje op zijn plaats. Puttend uit zijn fundamentele kennis omtrent de virologie, de werking van vaccins, de principes van evolutie en de werking van het immuunsysteem, had Geert Vanden Bossche een staalkaart van de meest waarschijnlijke nabije toekomst voltooid. De wetenschapper die tientallen jaren vaccins had ontwikkeld, wist wat er zou gaan gebeuren als de mensheid tijdens een pandemie van een razendsnel muterend virus zou overgaan tot massavaccinaties.
Daarna sliep hij drie dagen niet. Dat was de prijs voor het besef dat de ingezette strategie onherroepelijk zou gaan leiden tot golven van alsmaar besmettelijker virusvarianten, die met steeds kortere tussenpozen als virale tsunami’s over de wereldbol zouden razen. En als de overheden niet bijtijds tot zinnen zouden komen, dan zou er uiteindelijk een virusvariant opduiken die de menselijke populatie zou decimeren.
Lees ook: Anatomie van een tragedie | Interview met Geert Vanden Bossche
De termijn waarop dat kan gebeuren ligt niet ver in de toekomst. In april 2022, zo vreest Vanden Bossche, zal duidelijk zijn dat de in paniek ingelaste boosterrondes geen uitweg uit de coronacrisis zullen bieden. En, als een koerswijziging uitblijft en we ook nog eens massaal vaccins tegen de Omicron-variant zullen inzetten, zal de wereld enkele maanden later met eigen ogen kunnen zien wat de viroloog en vaccinoloog in maart 2021 voorzag.
Onbekend terrein
Voor SARS-CoV-2 wordt 2022 het jaar waarin de pandemie ten goede of ten slechte eindigt. Ten goede, hoopt Geert Vanden Bossche. Dat is de reden waarom hij het voorbij jaar veel energie stak in het aanzwengelen van een wetenschappelijk debat over de manier waarop massavaccinaties kunnen leiden tot het opduiken van steeds gevaarlijker virusvarianten. “Ik had aanvankelijk de hoop dat ik bijval zou krijgen van mijn collega’s uit de vaccinindustrie. Maar het bleef ijzig stil.”
Slechts enkelingen binnen de industrie en de wetenschappelijke instituties onderschreven openlijk de verontrustende boodschap van Vanden Bossche. Off the record gaven een aantal experts hem volmondig gelijk, maar ook bekenden ze schoorvoetend dat ze het niet aandurfden om zich openlijk uit te spreken. De wereld was in de ban van de strijd tegen een gruwelijk virus, dat koste wat kost moest worden bestreden. Wie bij die strijd vraagtekens plaatste, riskeerde ridiculisering, sociale uitsluiting en het verlies van onderzoeksgelden.
De wetenschappers en artsen die wel van zich durfden laten horen, waren de tegenstanders. De Nijmeegse kinderarts Martijn Binkhorst deelde bijvoorbeeld in december 2021 via LinkedIn een stuk waarin hij de ideeën van Vanden Bossche probeerde te ontkrachten.
“Veel wetenschappers en artsen zijn het hartgrondig met mij oneens”, beaamt Vanden Bossche. “Het zijn experts die zich focussen op kleine stukjes van de puzzel, en op basis van hun analyse zeggen dat ik de plank missla. Maar zij zien niet het totaal van de puzzel. Om te begrijpen wat er nu aan de hand is moet je van heel veel disciplines kennis hebben, en die onderling kunnen verbinden. Dat doen mijn opponenten niet.”
Daarbij komt nog dat we ons op dit moment in terra incognita bevinden. Nog nooit eerder hebben overheden op wereldschaal geprobeerd een pandemie als de huidige te beteugelen met experimentele vaccins die zo beroerd werken als die van Pfizer, Moderna en AstraZeneca. Er is geen precedent of een deugdelijke studie met eensluidende resultaten waarop wetenschappers voorspellingen kunnen baseren. Dat verklaart misschien waarom het debat dat Vanden Bossche wilde opstarten er niet is gekomen. In plaats daarvan ontstond een kakofonie van commentaren, rijp en groen, en haaks tegenover elkaar staande opinies, gelardeerd met aanvallen op de credibiliteit van de man die de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok durfde te gooien. Het grote publiek is er geen steek wijzer door geworden.
Even tussendoor: schrijf je in op onze nieuwsbrief!
Een kansloze strijd
“Het is me niet gelukt mijn wetenschappelijke inzichten over te brengen”, erkent Vanden Bossche gelaten. “Ik heb daarom besloten om niet langer in het wetenschappelijke debat te investeren. Dat geldt ook voor de juridische procedures waarin ik als getuige-deskundige fungeer, en waarin allerlei initiatieven via de rechter proberen te voorkomen dat bijvoorbeeld kinderen experimentele vaccins zullen krijgen. Het is een onderwerp dat me zeer aan het hart gaat, maar de andere kant heeft de beschikking over de beste advocaten, een leger van experts en een, op het eerste gezicht tenminste, intimiderende stapel van onderzoeken en rapporten.”
Het is een ongelijke strijd, getuige de uitspraken van de rechters.
Of het nu gaat om het beleid van de overheid, de wetenschap, de instituties, de media en de publieke opinie, het is een strijd van een timide David tegenover een brute Goliath. “Alleen nog door een mirakel kan deze strijd worden gewonnen”, zegt Vanden Bossche. “Alleen als het volk, dat zich nu nog rustig houdt, massaal in beweging komt, zullen we deze strijd kunnen winnen.”
Het wakker worden van de massa’s is inmiddels begonnen, heeft de vaccinoloog de laatste weken gemerkt. De demonstraties tegen de coronamaatregelen nemen toe in omvang en aantal, en uit de overheden sijpelen subtiele maar betekenisvolle signalen van paniek. “De bewindslieden zijn bang en bezorgd”, zegt Vanden Bossche. “Niet voor de volksgezondheid, maar wel voor hun eigen hachje.”
De kansen voor een omwenteling groeien, en Vanden Bossche hoopt dat die snel komt. “Dat is de grote uitdaging waar we nu voor staan”, zegt hij. “We moeten het grote publiek laten weten dat er nog een andere visie is dan die van de overheid en gezondheidsorganisaties.”
Die officiële visie is trouwens nog steeds dat de corona-epidemie zich beter laat beteugelen als zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren. De visie van de overheden is dat iedereen, van heel erg jong tot bijzonder oud, zich zou moeten laten vaccineren. In wetenschappelijke debatten en rechtszaken wijzen de gezagsgetrouwe wetenschappers en landsadvocaten op de tellingen in de ziekenhuizen. Ook al wordt het verschil met elke nieuwe virusvariant steeds kleiner, in de ziekenhuizen liggen verhoudingsgewijs meer niet-gevaccineerden dan gevaccineerden.
“Op basis van die gegevens proberen gezondheidsautoriteiten duidelijk te maken dat de vaccins nog steeds beschermen tegen ernstige ziekte”, zegt Vanden Bossche. “Maar gebruik je statistieken zoals de Britse UK Health Security Agency die verzamelt, en waarin niet alleen wordt gekeken naar patiënten in ziekenhuizen maar naar alle mensen bij wie officieel coronasymptomen zijn vastgesteld, dan krijg je een ander beeld. Dan blijkt dat juist de gevaccineerden vaker ziek worden.”
Als er ooit nog eens statistieken beschikbaar komen waarin ook de mensen zijn opgenomen die wel zijn besmet, maar geen of slechts milde symptomen hebben, en die niet naar een dokter gaan of in het hospitaal belanden, dan zal het aandeel van de gevaccineerden nòg hoger komen te liggen, voegt de vaccinoloog daar nog aan toe.
De gegevens die sinds de aanvang van de massavaccinaties zijn verzameld, wijzen erop dat elke nieuwe coronavariant die over de wereld dendert het immuunsysteem van de niet-gevaccineerden een beetje beter maakt. “Dat gebeurt niet of maar een beetje met het immuunsysteem van de gevaccineerden”, vertelt Vanden Bossche. “Het ligt daarom in de lijn van de verwachtingen dat de hyperbesmettelijke Omicron-variant vooral problemen zal veroorzaken bij de gevaccineerden, en niet bij de niet-gevaccineerden.”
Dat verschil zal vermoedelijk pas zichtbaar worden als de Omicron-pandemie op zijn hoogtepunt is, verwacht Vanden Bossche, en vooral gevaccineerden in het ziekenhuis zullen belanden. Over dat mogelijke aspect van de massavaccinaties zwijgen de reguliere media. Het is ook niet goed mogelijk om dat perspectief in juridische arena’s voor het voetlicht te krijgen, waar het pleit steevast wordt gewonnen door de advocaten van de overheden, met hun legioen van experts met klinkende wetenschappelijke titels.
Onomkeerbare gevolgen
Dat wil niet zeggen dat Vanden Bossche de hoop heeft laten varen. In interviews met grote alternatieve media probeert hij alsnog het grote publiek direct te bereiken. Niet meer via het wetenschappelijke debat of de juridische arena. “Dit is de enige strategie waarin ik nog geloof”, zegt de viroloog. “Ik probeer het publiek te informeren over de consequenties van hun gehoorzaamheid, voor henzelf en vooral voor hun kinderen. Ik probeer te vertellen dat het een grote misvatting is om te denken dat je af bent van het gezeur als je je maar laat prikken. Een vaccin is geen medicijn dat na toediening uit het bloed verdwijnt en vervolgens geen effect meer heeft. Een vaccin is als een programma dat, als het eenmaal op de harde schijf van een computer staat, zich nooit maar laat verwijderen.”
Eén van de lange termijngevolgen van coronavaccinatie waarover Vanden Bossche zich zorgen maakt, is de onderdrukking van aangeboren antilichamen. Dit zijn niet de antilichamen die ontstaan door besmetting of vaccinatie. “Zoals de naamgeving al zegt, word je met deze antilichamen geboren”, legt de viroloog uit. “In het lichaam van kinderen zijn ze volop aanwezig, en naarmate het verouderingsproces vordert loopt hun aantal terug. Dit verklaart waarom gezonde kinderen nauwelijks last hebben van het coronavirus, en de gemiddelde coronadode een tachtigplusser is.”
Tenminste, dat was de situatie bij de aanvang van de coronapandemie. Door de massavaccinaties is het originele virus verdrongen door hoog-infectieuze varianten die er geleidelijk in zullen slagen ook de jongere bevolkingsgroepen steeds vaker ziek te maken.
Zeker nu blijkt dat de beschermende werking van de vaccinale antilichamen bij elke nieuwe variant van het coronavirus verder vermindert, vreest Vanden Bossche dat vaccinale antilichamen uiteindelijk de kwetsbaarheid voor het virus zullen vergroten, en niet zullen verkleinen. Als het virus binnendringt in een gezond lichaam waarin voldoende aangeboren antilichamen aanwezig zijn, zullen die antilichamen het virus neutraliseren. Circuleren in dat lichaam echter ook veel vaccinale antilichamen, en zijn die antilichamen gebaseerd op een virus dat inmiddels sterk is gemuteerd, dan lopen de vaccinale antilichamen alleen maar in de weg.
“Daarom ben ik zo fel gekant tegen het vaccineren van kinderen”, zegt Vanden Bossche. “Kinderen hebben, dankzij hun natuurlijke antilichamen, nauwelijks last van het coronavirus. Als we kinderen coronavaccins geven, schakelen we die verdedigingsmechanismen uit.”
Versnelde evolutie
De politici en de advocaten en experts van de overheden zijn niet ontvankelijk voor deze argumenten, en beschouwen vaccins nog steeds als het belangrijkste wapen in de strijd tegen het coronavirus. Door nogmaals te vaccineren – boosteren – blijven we het Omicron-virus een stap voor, verkondigde Tony Fauci, de Amerikaanse evenknie van de Nederlandse Jaap van Dissel, in de eerste week van december.
“Nogmaals, dat idee gaat voorbij aan de veranderingen die het virus heeft ondergaan”, vertelt Vanden Bossche. “De boosters zijn identiek aan de originele coronavaccins, en afgeleid van het virus dat in 2019-2020 uit China kwam. Tegen de eerste varianten werkten die vaccins al onvoldoende, laat staan dat ze nu wel effectief zouden zijn tegen Omicron.”
En tegelijkertijd, zo stellen Vanden Bossche en een gestaag groeiende groep collega-onderzoekers, gebruiken we de coronavaccins op een manier die hun werking nog verder ondergraven. We creëren viruspopulaties die alsmaar besmettelijker en virulenter (ziekmakender) worden, en ongevoeliger zijn voor de vaccins. “Door de massavaccinaties versnellen we de evolutie van het virus”, zegt Vanden Bossche. “De veranderingen in het virus die we het afgelopen jaar hebben gezien, verwacht je onder normale omstandigheden te zien in enkele eeuwen.”
De gezondheidsautoriteiten onderschatten de formidabele snelheid waarmee viruspopulaties zich kunnen aanpassen aan vaccins, stelt de viroloog. De gebruikte vaccins kunnen de transmissie van het virus niet verhinderen. Ze zorgen er wel voor dat virussen die de antilichamen kunnen ontwijken zich beter kunnen verspreiden en dominant worden. Door dit selectiemechanisme fungeren de lichamen van het groeiende aantal gevaccineerden als een kraamkamer van steeds geduchtere coronaviruspopulaties.
“Een virus kan in theorie elke 10 tot 12 uur een nieuwe generatie op deze wereld zetten”, zegt Vanden Bossche. “In die nieuwe generatie zijn uiteraard alweer verschillende nieuwe mutaties aanwezig. Het idee dat we zo’n virus, dat al overal aanwezig is, kunnen voorblijven met deze vaccins is onrealistisch. De mensheid zal deze wedloop tegen de natuurwetten verliezen.”
De voorbije maanden hebben die natuurwetten al meerdere keren de claims van overheden en de farmacie gelogenstraft. Eerst waren twee prikken voldoende om de pandemie tot staan te brengen, nu zijn het er al drie – en eigenlijk gaat iedereen er al stilzwijgend van uit dat de autoriteiten ons uiteindelijk zullen vragen om nog een vierde prik te nemen. Eerst kreeg het publiek te horen dat vaccinaties besmetting van kwetsbaren konden voorkomen, nu vertelt de overheid dat vaccinaties alleen nog kunnen voorkomen dat je straks een bed op een IC-afdeling zult bezetten. En ondertussen, terwijl het duidelijk is dat het inzetten op massavaccinaties tot onvoldoende resultaat heeft geleid, zinspelen Pfizer en BioNTech op Omicron-vaccins die in het voorjaar van 2022 op de markt moeten komen.
Val van de Muur
“De overheid is steeds meer gaan lijken op een onverbeterlijke oplichter die wordt betrapt op een leugen”, constateert Vanden Bossche. “In plaats van toe te geven dat de massavaccinaties inderdaad niet de oplossing zijn, en op zoek te gaan naar een betere remedie, verzint de overheid een steeds ingewikkelder verhaal, dat alsnog het gelijk moet aantonen. Het publiek hecht aan dat steeds veranderende verhaal steeds minder geloof.”
Dat opzeggen van het vertrouwen in de overheden is precies waarop Vanden Bossche zijn hoop heeft gevestigd. “Dat is het mirakel waarvan ik hoop dat het ons kan redden”, zegt hij. “Zulke mirakels bestaan. Ik heb er zelf eentje meegemaakt. In 1989, toen de Berlijnse Muur viel.”
De val van de Muur kwam onverwacht, herinnert Vanden Bossche zich. De media hadden er niet over bericht, maar het gebeurde toch. Beetje bij beetje was de legitimiteit van het leiderschap zover ondergraven dat de overheid van de ene dag op de andere niet meer kon rekenen op de politie, het leger en de geheime diensten. De autoriteit van de staat was verdwenen. De Oost-Duitse bevolking stak massaal de grens naar het Westen over, zonder dat agenten of soldaten ze tegenhielden. “Zoiets kan nu ook gebeuren”, zegt Vanden Bossche. “De omstandigheden zijn er gunstig voor.”
De laatste druppel wordt, zo vermoedt Vanden Bossche, de druk van de overheid om kinderen te vaccineren. “Het verzet tegen de coronamaatregelen komt nu nog van een kritische minderheid. Dat is de twintig tot dertig procent van de bevolking die zelf op onderzoek uitgaat, en niet klakkeloos het narratief van de overheid overneemt.” De overige zeventig tot tachtig procent heeft geen zin in problemen en gaat mee met de maatregelen. Tenminste, tot op zekere hoogte. “Ook de zwijgende meerderheid heeft een grens. Als een overheid aan hun kinderen komt, is die grens overschreden. Of dat gebeurt, en wat daarvan de gevolgen zullen zijn, zullen we de komende maanden gaan zien.”
De komst van Omicron
De gebeurtenis die nog niet het einde, maar waarschijnlijk wel het begin van het einde van de pandemie inluidt, is de komst van Omicron. De voor het eerst door Zuid-Afrikaanse onderzoekers beschreven coronavariant heeft alleen al op het receptorbindend domein van S1, een cruciaal deel van het spike-eiwit, een tiental mutaties. “Het receptor-bindend domein is eigenlijk de sleutel waarmee Omicron onze cellen binnenkomt”, legt Vanden Bossche uit. “En als we nog even in de sleutelmetafoor blijven, dan is de ACE2-receptor in onze epitheelcellen het slot waarin de sleutel van Omicron en de eerdere SARS-CoV-2-varianten past.”
De antilichamen die worden opgewekt door de coronavaccins richten zich specifiek op het spike-eiwit – let wel, het spike-eiwit van het originele virus dat in 2019-2020 vanuit China de wereld veroverde. De vaccinale antilichamen plakken zich vast aan het spike-eiwit en maken hem onklaar, zodat het virus geen cellen meer kan binnendringen. Door het grote aantal mutaties op de ‘sleutel’ van het spike-eiwit van de Omicron-variant stelt dat effect niet veel meer voor, en is de beschermende werking van de vaccins tegen Omicron beperkt.
“Volgens de experts van de overheid is het virus aan het einde van zijn Latijn”, zegt Vanden Bossche. “Door de veranderingen in het spike-eiwit is het virus hopelijk ook minder goed in staat om cellen binnen te dringen, en minder goed in staat om zijn gastheer ziek te maken.” Of dat werkelijk het geval is, zullen we nog zien, zegt de vaccinoloog. Bovendien maakt Vanden Bossche zich zorgen over het vermogen van het virus om op zo’n manier te veranderen dat het op een volkomen andere manier cellen kan binnendringen, dus zonder gebruik te maken van de ACE2-receptor.
“We weten al dat het coronavirus ook via andere receptoren cellen kan binnendringen”, zegt Vanden Bossche. “Dat was al het geval met het oorspronkelijke Wuhanvirus.” Op dit moment is de ACE2-receptor voor Omicron nog steeds de belangrijkste toegangspoort tot gastheercellen. Er zijn echter waarschijnlijk slechts een handvol mutaties van het spike-eiwit nodig voor het ontstaan van een variant die via een andere receptor cellen binnendringt.
Nog meer dan het boosteren van de bevolking zullen massavaccinaties met een toekomstig Omicron-vaccin die varianten de kans te geven om dominant te worden. “Als dat gebeurt, en er op dat moment nog steeds geen zinvolle behandeling van patiënten in een vroeg stadium van de ziekte is, zal de ellende niet te overzien zijn”, voorziet Vanden Bossche. “Wereldwijd zullen miljoenen mensen sterven. Misschien praten we zelfs over een veelvoud daarvan.”
Kwetsbare gevaccineerden
Vergeleken met gevaccineerden zullen de niet-gevaccineerden als groep betrekkelijk weinig te duchten hebben van een toekomstige variant van SARS-CoV-2 die niet meer via de ACE2-receptor cellen zal binnendringen. Naarmate de pandemie langer duurt, zullen de niet-gevaccineerden immers steeds minder hebben te duchten van contact met een coronavirus. Omdat zij onvermijdelijk in contact zijn gekomen met Omicron of andere varianten, zijn hun natuurlijke antilichamen goed in vorm. Gevaccineerden die ondanks hun injecties corona hebben gekregen, hebben eenzelfde opwaardering van hun immuunsysteem gekregen.
“Omicron zal bijna iedereen besmetten”, zegt Vanden Bossche. “Dit zal aanvankelijk leiden tot een drastische toename van het aantal zieken, waaronder vooral onder de gevaccineerden. Omdat hun vaccinale antilichamen weinig tegen Omicron kunnen uitrichten en tegelijkertijd wel hun aangeboren immuunsysteem voor de voeten zullen lopen, verwacht ik dat de gevaccineerden vaker ernstig ziek zullen worden dan de niet-gevaccineerden.”
De viroloog ziet die besmettingsgolf door Omicron als een blessing in disguise. De collectieve opwaardering van de aangeboren antilichamen zal leiden tot herd immunity, waardoor de transmissie van het virus onder controle zal komen, en de Omicron-golf snel in kracht zal afnemen. “Eigenlijk is Omicron een soort natuurlijk vaccin”, zegt Vanden Bossche. “Omicron zou wel eens de laatste kans kunnen zijn om zonder al te veel kleerscheuren uit deze crisis te komen.”
De boosterprogramma’s die wereldwijd zijn begonnen, impliceren echter dat de overheden die kans niet aangrijpen. Die programma’s zullen een averechts effect hebben, vreest Vanden Bossche. Om te beginnen stellen ze de bevolking nogmaals bloot aan de nog nauwelijks bekende nevenwerkingen van de vaccins. De vaccins zullen weliswaar zorgen voor een tijdelijke toename van antilichamen, maar die antilichamen zijn nog steeds bedoeld voor de coronavariant van twee jaar terug. Ze zullen de kans op infectie met Omicron en de transmissie van Omicron niet kunnen stoppen, maar zullen wel de druk op het virus opvoeren om te veranderen.
“Deze boostervaccinaties zullen alleen maar voor nog meer problemen zorgen’, deduceert Vanden Bossche. Die problemen zullen verder reiken dan de opkomst van virusvarianten die via een ander domein van het spike-eiwit cellen zullen binnendringen. Bij die varianten zullen de vaccinale antilichamen het nieuwe bindingsdomein niet belagen. De vaccinale antilichamen zullen ook niet meer verhinderen dat het virus cellen binnendringt. De onwerkzaam geworden vaccinale antilichamen zullen als een kapsel om het virus heen zitten. Daardoor zullen niet alleen de aangeboren antilichamen het virus niet meer herkennen, maar zal het virus bovendien in staat zijn om gastheercellen nog makkelijker binnen te glippen, zonder de daarvoor gebruikelijke weg te hoeven nemen.
De wetenschappelijke term voor dit soort fenomeen is antibody dependent enhancement (ADE). ADE is een berucht verschijnsel, dat is opgedoken in studies naar de mogelijkheden om vaccins te maken tegen SARS-CoV-1, dengue en RSV. Het grote gevaar van ADE is de versnelling van het optreden van de ziektesymptomen. Die ontstaan zo snel, dat de hulp van het lichaamseigen immuunsysteem of een medische behandeling te laat kan komen. ADE zou op die manier van de opvolger van Omicron een uiterst geducht pathogeen maken. Als de natuur de mensheid écht slecht gezind is, kan het verschijnsel misschien zelfs al enkele maanden na massavaccinaties met een omicron-vaccin gaan spelen, al durft Vanden Bossche daarvoor zijn hand niet in het vuur te steken.
Massasterfte
Hoe het ziektebeeld van een infectie met het post-Omicron-virus er bij gevaccineerden uit zal zien, kan Vanden Bossche niet precies voorspellen. Hij vreest wel dat ouderen met onderliggende chronische ziekten niet langer het voornaamste doelwit van post-Omicron zullen zijn, maar dat door het optreden van ADE vooral kinderen zwaar getroffen zullen worden. Hun aangeboren antilichamen zijn immers nog maar weinig ‘getraind’ door eerdere blootstelling aan coronavirussen, waardoor die zich snel zullen laten wegconcurreren door vaccinale antilichamen.
De kans op overlijden bij besmetting met het oorspronkelijke coronavirus uit Wuhan was volgens berekeningen van John Ioannides een fractie van een procent. “Als de scenario’s uitkomen waarover we nu spreken, spreken we mogelijk over procenten”, zegt Vanden Bossche. “Of misschien zelfs over tientallen procenten.”
Als dat gitzwarte scenario werkelijkheid wordt, zullen de niet-gevaccineerden met een goed functionerend immuunsysteem aanmerkelijk meer kans hebben om de dans te ontspringen dan de gevaccineerden. Dat is zeker het geval als die niet-gevaccineerden recent met coronavirussen in contact zijn gekomen. Maar ook niet-gevaccineerden kunnen alsnog het slachtoffer worden van de maatschappelijke ontwrichting die een dergelijk rampscenario zal veroorzaken. Achteraf zullen historici ongetwijfeld vaststellen dat een faliekant verkeerde aanpak van de pandemie, gevolgd door het wegvallen van alle infrastructuren en het uitbreken van chaos ontelbaar meer slachtoffers heeft veroorzaakt dan het oorspronkelijke Wuhanvirus zelf ooit had kunnen maken.
“Ik hoop uiteraard dat het niet zo ver komt”, verzucht Vanden Bossche. “Ik hoop dat we zo wijs zullen zijn om bijtijds te stoppen met de massavaccinaties. Ik hoop dat we alsnog maatregelen zullen nemen die én de infectiedruk én de ziekte in een vroeg stadium beteugelen. Maar mocht die hoop tevergeefs zijn, dan is een mondiale catastrofe de enige logische uitkomst.”
Er zullen regio’s zijn die aan deze komende catastrofe ontsnappen, maar onze contreien zitten daar niet bij. “Voor de Westerse landen, van de VS tot de EU, en van Israël tot Australië, zie ik het somber in”, zegt Vanden Bossche. “Voor de Westerse cultuur zou dit wel eens het einde kunnen betekenen.”
Afrika heeft waarschijnlijk nog de beste kansen, vermoedt Vanden Bossche. “Dan bedoel ik niet de Noord-Afrikaanse landen, en ook niet Zuid-Afrika, maar de landen daartussen in, waar slechts een gering percentage van de bevolking is gevaccineerd.” De viroloog is zich ervan bewust dat het onwaarschijnlijk klinkt, omdat we Afrika hebben leren associëren met honger, bloedige burgeroorlogen en corruptie. “Het is inderdaad ironisch. Maar toch vermoed ik dat, als de rest van de planeet doorgaat op de ingeslagen weg, Afrika de laatste hoop van de mensheid zal zijn.”
Afbeelding van PRIO4D via Pixabay
