Chinese virologen snappen niet precies hoe ze het voor elkaar hebben gekregen, maar dat maakt hun creatie niet minder angstaanjagend. In hun lab in Beijing creëerden ze een nieuwe coronavirusmutant die dodelijke ontstekingen veroorzaakt in de hersenen van proefdieren. En waarschijnlijk ook in de hersenen van mensen.
Een jaar geleden, op 11 januari 2023, veroorzaakte Amerikaans wetenschapsnieuws opschudding binnen de gelederen van de coronacritici. Dat was niet het geval aan de andere kant van de maatschappelijke scheidslijn die inmiddels dwars door alle Westerse natiestaten loopt. Daar snapte niemand wat er mis was met de virologische experimenten die Mohsan Saeed, verbonden aan Boston University, had gepubliceerd in Nature.
Saeed had in zijn lab een nieuwe variant gecreëerd van het coronavirus SARS-CoV-2 door twee bestaande varianten met elkaar te kruisen. Met moleculaire technieken had hij de spike-eiwitten van de omicronvariant en het originele coronavirus afgeknipt. Vervolgens had hij het de spike-eiwitten van het omicronvirus vastgeplakt aan het originele coronavirus.
De omicronvariant van het coronavirus was extreem besmettelijk, maar niet ziekmakend. Dat zag Saeed ook terug in zijn dierproeven. Toen hij het virus losliet op zijn muizen, overleed er geen eentje. Maar toen hij de proeven herhaalde met zijn verknipte virus, overleed tachtig procent van de proefdieren.
Dat kwam, ontdekte Saeed, door een eiwit in het membraan van zijn virus – en in het originele virus, dat in 2020 vanuit Wuhan was uitgewaaierd over de rest van de wereld. Dat eiwit heet non-structural protein-6. Omicron was fors besmettelijker dan zijn voorgangers, maar was dat non-structural protein-6 in zijn evolutie kennelijk kwijtgeraakt. Daardoor was de omicronvariant zo mild geworden.
Die ontdekking opent de deur voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie anti-Covidmiddelen, hopen virologen en farmacologen. Voor het geval er nog eens een coronavirus gaat circuleren met een ziekmakend eiwit in zijn membraan. En dat was toch een goede zaak?
Het kritische kamp was minder enthousiast. Zij vonden de experimenten onverantwoord. Saeed had het o zo besmettelijke maar milde coronavirus weer net zo ziekmakend gemaakt als zijn voorgangers. Wat zou er gebeuren als het Frankensteinvirus uit Saeeds laboratorium ontsnapte? De pandemie zorgde nu al voor voldoende ellende. De wereld, de aandeelhouders van een paar vaccinfabrikanten uitgezonderd, zat niet te wachten op nòg een variant van het coronavirus. En al helemaal niet op nòg een coronavariant die ontsnapt uit een lab.
Lekkende biolabs
Het zou niet de eerste keer zijn dat een coronavirus ontsnapt uit een laboratorium. Sterker nog, alles wijst erop dat de coronapandemie begon in een virologisch laboratorium in Wuhan. Daar zou het zijn ontstaan door genetisch gesleutel, uitgevoerd met Amerikaanse financiering. Waarschijnlijk is dat gebeurd omdat virologen zich wilden voorbereiden op een toekomstige uitbraak van een coronavirus. Door alvast in een laboratorium virussen met gain of function-onderzoek besmettelijk en ziekmakend te maken, konden wetenschappers de pathogenen van de toekomst alvast leren kennen en zich op een uitbraak voorbereiden.
Dat idee alleen al is discutabel. De kans dat virologen in zo’n project in de ontelbare virussen in de natuur dat ene virus kunnen vinden dat straks een pandemie zal veroorzaken, is bijzonder klein. De kans dat zo’n virus uit een lab ontsnapt, is dat echter niet. Er zijn Wikipediapagina’s volgeschreven over incidenten waarbij gevaarlijke virussen ontsnapten uit biolabs. Enkele maanden geleden verscheen op OverNu een artikel over incidenten in biolabs die waarschijnlijk epidemieën en pandemieën veroorzaakten.
Ondanks het omstreden nut, ondanks de reële risico’s en ondanks de aanwijzingen dat de coronapandemie begon door een incident in het Wuhan Institute of Virology, gaat het gain of function-onderzoek gewoon door. Exemplarisch voor de afwezigheid van bezinning is het onderzoek dat virologen van de Beijing University of Chemical Technology op 4 januari 2024 publiceerden als pre-print.
GX_P2
In hun artikel beschrijven de Chinezen proeven met het coronavirus GX_P2. Dat coronavirus is in 2017 ontdekt in schubdieren die door de Chinese douane in beslag zijn genomen. GX-P2 duikt voor de eerste keer op in de wetenschappelijke literatuur in een artikel uit de koker van – alweer – het Wuhan Institute of Virology. Die publicatie verscheen op 28 februari 2023 in de Journal of Virology en vertelt hoe een groep onderzoekers, onder leiding van Bat Lady Zheng-Li Shi, muizen blootstelt aan GX-P2. De dieren worden daar nauwelijks ziek van.
Hetzelfde virus is op de één of andere manier ook terechtgekomen in het biolab van de Beijing University of Chemical Technology. Daar doodt het letterlijk alle muizen. Net als de muizen waarmee Wuhan experimenteerde, zijn de proefdieren vermenselijkt. Hun genen zijn veranderd, waardoor hun cellen de menselijke variant van de ACE2-receptor aanmaken. Veel coronavirussen gebruiken de ACE2 receptor om cellen binnen te dringen zich te vermenigvuldigen.
Dat het GX-P2-virus in Wuhan waarschijnlijk betrekkelijk onschuldig is, maar het virus in Bejing dodelijk, komt volgens de auteurs van de pre-print omdat het GX_P2-virus in hun lab spontaan een mutatie heeft ondergaan. In het spike-eiwit zijn twee aminozuren veranderd.
Vergeleken met de GX_P2-mutant is SARS-CoV-2 een zwakvirus. De wereld heeft SARS-CoV-2 leren kennen als een verkoudheidsvirus on steroids. SARS-CoV-2 heeft onder bepaalde risicogroepen zeker huisgehouden, maar de GX_P2-mutant is van een andere orde. Dit nieuwe virus is een virus uit een horrorfilm.
Zombievirus
Nadat de onderzoekers muizen via de neus infecteerden, leefden de dieren nog ongeveer een week. Het duurde een paar dagen totdat de dieren daadwerkelijk ziek werden, maar al enkele dagen voor die tijd was het virus in hun luchtwegen en mond aanwezig. Dat suggereert dat het virus al overdraagbaar is als er nog geen symptomen zijn.
Ontstekingen in de longen konden de onderzoekers niet vinden. Ook het hart, nieren, de lever en andere spijsverteringsorganen blijven tijdens de infectie gewoon functioneren. Dè plek in het lichaam waar de GX_P2-mutant toeslaat, zijn de hersenen. Vooral in de hersenschors, waar zintuiglijke prikkels worden verwerkt, problemen worden opgelost, emoties worden gereguleerd, het bewustzijn ontstaat en herinneringen worden verwerkt, richt het virus schade aan. Het laat de neuronen ineenschrompelen.
Het is deze ontsteking in de hersenen die de proefdieren uiteindelijk doodt, blijkt uit de pre-print. Terwijl het virus de hersenen verwoest, zijn de dieren ook geagiteerd. In hun laatste levensdagen staan de haren van hun pels recht overeind. Pilo-erectie, heet dat verschijnsel. In de wetenschappelijke literatuur is pilo-erectie meestal het gevolg van verhoogde concentraties van de stimulerende neurotransmitter noradrenaline. Pilo-erectie gaat vaak samen met agressie, maar soms ook met angst en met een verminderde gevoeligheid voor pijn.
Het gedrag van de muizen is in de laatste fase van de infectie tegelijkertijd angstaanjagend en deerniswekkend. Waarschijnlijk als gevolg van de verwoesting van de zenuwbanen door het virus bewegen de dieren houterig en verkrampt. Bovendien, op een manier die de onderzoekers nog niet begrijpen, verkleuren de ogen van de muizen wit.
Ontsnapping
In een interview met de Epoch Times vertelde de bioloog Justin Kinney, mede-oprichter van Biosafety Now, op 10 januari 2024 dat hij niet gerust was op de Chinese experimenten. Hij noemde ze “very dangerous”. Kinney was vooral bang dat de proeven waren uitgevoerd in een laboratorium dat niet voldeed aan de veiligheidseisen – en dat de virussen zouden kunnen ontsnappen. Net zoals SARS-CoV-2 waarschijnlijk uit een lab was ontsnapt. “Het onderzoek maakt niet duidelijk wat er zou kunnen gebeuren als mensen worden besmet met dit coronavirus”, zei Kinney.
Dat is natuurlijk waar. Desalniettemin doen de effecten van het virus op de muizen griezelig veel denken aan de zombiefilms van George Romero en zijn navolgers. De beschrijving van de muizen in hun laatste levensdagen roept associaties op met de zielloze voortschuifelende levende doden in de Dawn of the Dead of de Resident Evil-films. Het enige grote verschil is dat de muizen in de Chinese pre-print elkaar niet oppeuzelden. Maar dat is nauwelijks een opluchting.
