Overheid

‘Zullen wij een besmettelijk coronavirus voor jullie maken?’

Archieffoto, ter illustratie van grotten in Yunnan.
Geschreven door Willem Koert

De EcoHealth Alliance, een inmiddels omstreden organisatie die onderzoek doet naar gevaarlijke ziekten zoals Ebola en SARS, heeft een jaar voor de uitbraak van de coronaepidemie aangeklopt bij het Amerikaanse leger om financiering. Volgens uitgelekte documenten was de Alliance van plan om in een laboratorium in Wuhan een besmettelijk coronavirus te creëren, en dat vervolgens in de buitenwereld te verspreiden.

Het is de Amerikaanse inlichtingendiensten in de laatste week van augustus 2021 niet gelukt om te komen tot een eensluidende inschatting van de herkomst van SARS-CoV2. Het is, wat de Amerikaanse overheid betreft, dus nog steeds niet zeker of de coronapandemie is begonnen door een ongeluk in een virologisch laboratorium in Wuhan. De ene inlichtingendienst concludeerde zus, de andere zo. Dat schiet natuurlijk niet op.

Een groot struikelblok in het onderzoek is de houding van China. Toen de WHO in begin dit jaar een onderzoekscommissie naar China stuurde, kreeg die van het regime niet de gelegenheid zelf informatie te verzamelen. Latere verzoeken van onderzoeksinstellingen en overheden aan het adres van Beijing om meer openheid leverden niets op. Niet voor niets bekritiseerde Joe Biden, nadat zijn inlichtingendiensten hadden moeten concluderen dat ze het ook niet wisten, China voor het ‘wegmoffelen van cruciale informatie omtrent de origine van deze pandemie’.

Defuse, DARPA en Preempt

Tegen deze achtergrond lijkt het uitlekken van het Defuse-onderzoeksvoorstel van de EcoHealth Alliance mosterd na de maaltijd, maar dat is zeker niet het geval. De documenten bevatten nieuwe informatie, en wijzen nogmaals wijzen in de richting van een onnatuurlijke origine van SARS-CoV2.

De EcoHealth Alliance is de NGO van de Britse bioloog Peter Daszak. Het is een organisatie die wereldwijd onderzoek bekostigt naar ziektekiemen in de natuur, die vroeg of laat zouden kunnen overspringen naar mensen. Daszaks organisatie onderhoudt innige banden met het Wuhan Institute of Virology, en heeft de afgelopen decennia tientallen onderzoeken in Wuhan gefinancierd. Toen journalisten en wetenschappers begin 2020 de mogelijkheid opperden dat het coronavirus was ontstaan in het mede door hem gefinancierde lab, organiseerde Daszak een agressieve mediacampagne om die geluiden te smoren.

In 2018, een jaar voordat de coronaepidemie in Wuhan begon, stuurde Daszak namens zijn EcoHealth Alliance een onderzoeksvoorstel naar het Amerikaanse Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA). DARPA is, oneerbiedig gezegd, het ingenieursbureau van het Amerikaanse leger. Het ontwikkelt technologie waarmee de VS militair bij de tijd kan blijven. In 2018 begon DARPA een nieuw project, Preventing Emerging Pathogenic Threats (Preempt). Preempt paste naadloos binnen de missie van de EcoHealth Alliance. Het project was bedoeld om in de natuur reservoirs van potentiële ziektekiemen op te sporen. En mogelijk alvast een vaccin te maken. Of om door een voortijdige ingreep te voorkomen dat het pathogeen zich onder mensen zou verspreiden. Wetenschappelijke organisaties konden bij DARPA hun plannen indienen, waarna DARPA zou beoordelen of het Amerikaanse leger geld in die plannen wilden steken.

Een virus als vaccin

EcoHealth Alliance ging grif in de op uitnodiging van DARPA, en kwam op de proppen met Defuse. In dat voorstel gaan onderzoekers uit Wuhan op zoek naar potentieel riskante virussen in een mijnencomplex in het Chinese Yunnan. Daar had het lab van Wuhan al een paar jaar eerder, na de mysterieuze dood van enkele mijnwerkers, een serie interessante coronavirussen gevonden. Het lab wilde vervolgens de meest riskante virussen genetisch versleutelen en laten muteren, zodat de onderzoekers kunnen bepalen hoe dodelijk de virusvarianten in de toekomst zouden kunnen worden.

Vervolgens wilde het lab een uiterst besmettelijk virus creëren dat niet zo dodelijk was als de horrorvirussen van morgen, maar dat wel resistentie tegen dat horrorvirus zou moeten kunnen opwekken. Onderzoekers zouden dat virus loslaten in de mijn. Ze wilden de virussen oplossen in een vloeistof, en die vloeistof vervolgens vernevelen. De aerosolen waaruit de mist bestond wilden ze spuiten op de vleermuizen van Yunnanmijnen, zodat de dieren werden besmet door het virus. De vleermuizen zouden het virus doorgeven aan andere exemplaren, en zodoende zou de populatie resistent worden voor de voorloper van horrorvirus.

Krankjorum

Eigenlijk werkte het virus dus als een vaccin, dat door het uitroeien van de voorouders van een mogelijk horrorvirus de wereld een beetje veiliger zou maken. Tenminste, dat dachten Peter Daszak en zijn medewerkers. De wetenschappers van DARPA waren echter een andere mening toegedaan, blijkt uit documenten die in handen zijn gekomen van Drastic, een groep onafhankelijke experts die speurt naar de herkomst van SARS-CoV2. Uit dat materiaal blijkt dat DARPA om te beginnen geen zin had om geld te investeren in onderzoek dat ook nuttig zou kunnen zijn voor biologische oorlogsvoering door China. Het lab in Wuhan was dan wel officieel in gebruik voor wetenschappelijke doeleinden, maar inlichtingendiensten hadden aanwijzingen dat ook medewerkers van het Chinese leger in het laboratorium onderzoek deden.

Bovendien, zo oordeelde DARPA, was het in de natuur loslaten van al dan niet versleutelde virussen bij wijze van vaccin discutabel. En sowieso was het traceren van potentieel gevaarlijke virussen uit de natuur, en die in een lab nog gevaarlijker maken niet alleen bloedlink, maar ook nog eens tegen de regelgeving. Zo’n krankjorum wetenschappelijk avontuur kon eigenlijk alleen maar fout aflopen, aldus DARPA.

Furin-cleavage site

Op dat punt wordt het uitgelekte onderzoeksvoorstel pas echt interessant. Het coronavirus dat zich in het najaar van 2019 over de wereldbol heeft verspreid, is een bijzonder virus. Het dankt zijn hoge besmettelijkheid aan zijn furin-cleavage site, die bij al zijn directe familieleden schittert door afwezigheid. Die furin-cleavage site zorgt ervoor dat, als het virus in de buurt is van een menselijke longcel, het virus en de longcel met elkaar versmelten. Door die versmelting komt het erfelijk materiaal van het virus in de longcel, en wordt die longcel gedwongen nieuwe coronavirussen te maken.

Al in april 2020 opperden moleculaire wetenschappers als Yuri Deigin en Rossana Segreto, beiden lid van de Drastic-groep, al dat de aanwezigheid van die furin-cleavage site suggereerde dat SARS-CoV2 was ontstaan in een laboratorium. Bovendien vonden Deigin en Segreto in de moleculaire structuur van SARS-CoV2 sequenties die wijzen op knip- en plakwerk in een laboratorium.

En jawel, in het onderzoeksvoorstel van de EcoHealth Alliance stellen Daszak en zijn collega’s voor om in de vleermuizen in Chinese mijnen op zoek te gaan naar virussen met interessante furin-cleavage sites – en in het lab virussen te creëren met furin-cleavage sites die makkelijk mensen kunnen besmetten.

Beschuldigende vinger

Ook Defuse levert niet het harde bewijs waarnaar de halve wereld op zoek is. Hoe overweldigend de aanwijzingen inmiddels ook zijn, het is allemaal indirect bewijs. De smoking gun is nog niet gevonden. Wel wordt steeds duidelijker dat, als straks zonneklaar is dat SARS-CoV2 is ontsnapt uit een virologisch laboratorium in Wuhan, het Westen niet kan volstaan met het wijzen naar China. Als het coronavirus inderdaad is ontsnapt uit een Chinees lab, dan is het bedacht en betaald door een Westerse organisatie. Met een Britse bioloog als directeur.

Op de hoogte blijven? Volg OverNu op Twitter. Foto: Joshua Sortino / Unsplash. 

Over de auteur

Willem Koert

Willem Koert is gedragswetenschapper, freelance wetenschapsjournalist en blogger. Hij bestudeerde de bodybuildingsubcultuur, de zwarte markt voor dopingmiddelen en de opkomst van nieuwe recreatieve drugs en dopingmiddelen. Zijn journalistieke producties over gezondheid, voeding, suppletie en beweging verschenen onder meer in de Volkskrant, de Gezondgids en Men’s Health.