Uitgelicht

Coronavirus: waarom de labtheorie bijna onweerlegbaar is

Geschreven door Willem Koert

Aan het einde deze maand ligt er op het bureau van de president van de Verenigde Staten een flinke stapel dossiers. Dan moeten de Amerikaanse inlichtingendiensten al hun informatie over de herkomst van SARS-CoV2 op een rijtje hebben gezet. OverNu heeft een donkerbruin vermoeden van wat Joe Biden straks onder ogen krijgt. SARS-CoV2 komt waarschijnlijk uit een laboratorium.

Maandenlang vielen wetenschappers en media iedereen aan die durfde te beweren dat SARS-CoV2, het coronavirus dat de wereld nu al anderhalf jaar in een wurggreep houdt, niet afkomstig is uit de natuur – maar is ontstaan in een laboratorium; de labtheorie. Al in februari 2020 verklaarde een kleine, maar invloedrijke groep wetenschappers dat het idee dat het coronavirus uit een laboratorium kwam een samenzweringstheorie was, en dat de wereld nu niet met een beschuldigende vinger moest wijzen naar China. De enige juiste reactie was China te steunen in zijn strijd tegen SARS-CoV2.

Na de publicatie namen wetenschappers en de meeste reguliere media stelling tegen iedereen die de laboratoriumhypothese steunde. Inmiddels is duidelijk geworden dat dit offensief een doelgerichte desinformatiecampagne was. Dat een WHO-rapport uit 2021 in twee bladzijden de labhypothese afschoot, doet daar niets aan af. Sterker nog, de WHO zelf was ontevreden over het verslag. De onderzoekers konden in China niet vrij bewegen, mochten geen data inzien en kregen alleen kant-en-klare tabellen en grafieken onder ogen die de Chinese overheid had opgesteld. Overigens bleek uit dat onderzoek wel dat China tienduizenden monsters uit dieren had geanalyseerd, en dat daarin geen SARS-CoV2 aanwezig was.

De Engelse arts, covid-19-expert en vlogger John Campbell fileert het WHO-rapport over de herkomst van SARS-CoV2.

De WHO wil het onderzoek graag nog eens overdoen, maar dan mèt de medewerking van de Chinese overheid. Beijing heeft al laten weten dat de WHO dat op zijn buik kan schrijven. Geen wonder dat de Amerikaanse overheid een paar maanden geleden bij monde van president Joe Biden besloot zelf informatie te verzamelen. Op 26 mei 2021 droeg Biden alle Amerikaanse inlichtingendiensten op de beschikbare informatie over de origine van SARS-CoV2 te aggregeren, en die binnen 90 dagen aan zijn kabinet te overhandigen.

Ook in andere landen die zwaar zijn getroffen door de corona-epidemie lopen zulke projecten. Dat is niet verwonderlijk, gezien het oplopende aantal aan SARS-CoV2 toegeschreven sterfgevallen en de nog steeds toenemende economische en maatschappelijke schade die het nieuwe virus veroorzaakt.

Lees ook: De labtheorie als ‘complot’: een campagne van desinformatie?

Hulp van Drastic

De inlichtingendiensten krijgen bij hun werk hulp uit onverwachte hoek. Via sociale media hebben activisten, wetenschappers, amateurspeurders, journalisten, data-analisten, bloggers en vloggers groepen gevormd die met zoekmachines, vertaalmachines en veel, heel veel geduld specialistische websites, scriptiebanken, patenten en wetenschappelijke publicaties afgrazen naar informatie omtrent het ontstaan van SARS-CoV2. De meest prominente groep is het Decentralized Radical Autonomous Search Team Investigating COVID-19. Afgekort: Drastic.

Eén van de oprichters van Drastic is de Nieuw-Zeelandse data-analist Gilles Demaneuf. In het eerste jaar van de coronacrisis, toen het cordon sanitaire rond de laboratoriumhypothese nog volkomen was, vroeg Demaneuf zich af of er wel eens incidenten waren geweest rond de voorganger van SARS-CoV2, het SARS-virus dat eind 2002 uitbrak. (Nu heet dat SARS-virus officieel trouwens SARS-CoV1.)

De SARS-uitbraak stelde achteraf weinig voor en het virus was in 2003 alweer uit circulatie. Het bestond alleen nog in laboratoria, waar virologen het bestudeerden. Tot zijn verbazing stuitte Demaneuf via het web op vier incidenten waarin het SARS-virus uit een Aziatisch lab wist te ontsnappen. Bij de ernstigste uitbraak, uit een lab in Beijing, werden in 2004 negen mensen ernstig ziek en was één sterfgeval te betreuren. Het virus ontsnapte waarschijnlijk in een experiment met een SARS-virus dat eigenlijk gedeactiveerd had moeten zijn, maar door slordigheid nog steeds in staat was mensen te besmetten.

Als de situatie in Chinese laboratoria sindsdien niet was verbeterd, dan was het idee dat de corona-epidemie niet was begonnen op de vismarkt in Wuhan, maar in een laboratorium van het Wuhan Institute of Virology, misschien niet zo onwaarschijnlijk, bedacht Demaneuf. Nadat hij zijn bevindingen had gepubliceerd, werd hij benaderd door andere internetspeurders die net zo nieuwsgierig waren naar de herkomst van SARS-CoV2 als hij. Drastic was geboren.

Wereldwijd maken inlichtingendiensten ondertussen dankbaar gebruik van de aanwijzingen die Drastic heeft verzameld. En dat geldt ook voor OverNu. In dit artikel leunen we zwaar op wat Demaneuf en zijn collegaspeurders de afgelopen jaren boven water hebben gebracht.

Wetenschappelijke studies: knutselen aan virussen

Nee, er zijn geen wetenschappelijke studies waarin virologen van het laboratorium in Wuhan vertellen hoe ze SARS-CoV2 in elkaar hebben gezet. Als die studies ook nog eens opduiken, dan is dat het einde van de discussie. Maar wie de wetenschappelijke studies bekijkt die na 2004 zijn gepubliceerd door wetenschappers van het Wuhan Institute of Virology, kan alleen maar constateren dat dit instituut een jarenlang onderzoeksproject uitvoerde dat erop was gericht om een virus als SARS-CoV2 te creëren.

De belangrijkste onderzoeker in dat project is de Chinese viroloog Zhengli Shi, en Shi heeft haar prominente positie in dit onderzoeksveld mede kunnen verwerven dankzij de Brits-Amerikaanse zoöloog Peter Daszak. Daszak en Shi ontmoeten elkaar in 2004, als de schrik van de SARS-uitbraak er nog goed inzit. Goed, de SARS-epidemie was met een sisser afgelopen. SARS-Cov-1 kon wel mensen ziek maken. Wie besmet was met SARS, had een kans op overlijden van 1 op 15. Gelukkig was het virus niet erg bedreven in het overspringen naar nog niet besmette mensen – en door die virologische onhandigheid was de wereld ontsnapt aan een ramp.

Deze documentaire over de SARS-uitbraak van 2002 stamt uit 2014..

Maar stel dat er straks een SARS-achtig virus opduikt dat net een stukje beter is aangepast dan SARS-Cov-1? Wat dan? Hoe bereiden we ons daarop voor?

Die vraag staat centraal in het werk van Zengli Shi. De onderzoeker bestudeert virussen die voorkomen in de natuur, en die wel eens zouden kunnen overspringen naar mensen. Daszak zwaait de scepter over EcoHealth Alliance, een organisatie die door het financieren van onderzoekers als Shi toekomstige horrorepidemieën wil voorkomen. Een belangrijke geldschieter van Daszaks organisatie is de Amerikaanse overheid.

De ontmoeting in 2004 is het begin van een vruchtbare samenwerking, blijkt uit de wetenschappelijke studies die Shi in de jaren die volgen zal publiceren. Mede met het geld van Daszak kunnen Shi en haar collega’s een indrukwekkend aantal potentieel riskante coronavirussen in vleermuizen inventariseren. SARS was afkomstig van vleermuizen, en Shi vermoedt dat er in de vleermuispopulatie nog een heleboel aan SARS-verwante coronavirussen voorkomen. Shi verwerft bekendheid als de ‘Bat Lady’, dankzij populairwetenschappelijke reportages waarin zij grotten binnendringt om vleermuizen te vangen, en vleermuizen te bemonsteren.

Shi doet echter meer dan wattenstaafjes in intieme lichaamsholten van vleermuizen steken in de hoop om zo virussen te vinden. In haar lab in het Wuhan Institute of Virology, dat uitgroeit tot één van de twee grootste kenniscentra op het gebied van coronavirussen, verknutselt zij de virussen die zij aantreft, mede dankzij de fondsen van Daszak. Door dit gain-of-function-onderzoek wil Shi een voorschot op de toekomst nemen, en nu alvast de virussen maken die straks mogelijk in de natuur ontstaan. Zo kunnen wetenschappers en farmacologen zich beter voorbereiden op de epidemieën van morgen, is de gedachte. Ze kunnen, door cellen en proefdieren bloot te stellen aan de versleutelde virussen een idee krijgen van de ziekteverschijnselen die de virussen kunnen veroorzaken. En misschien kunnen ze alvast beginnen met de ontwikkeling van vaccins.

Door de genetische eigenschappen van verschillende coronavirussen te verhusselen, maakt het team van Shi een coronavirus dat menselijke longcellen kan binnendringen. Dit soort onderzoek leert Shi hoe coronavirussen dat voor elkaar krijgen: ze hebben een kapsel van spike-eiwitten die zich kunnen vastmaken aan de ACE-2-receptor van menselijke cellen. Longcellen hebben relatief veel ACE-2-receptoren, net als vaatwandcellen, hartcellen en cellen in darmwand. Gewapend met die kennis kan Shi natuurlijke coronavirussen opsporen die deze truc al onder de knie hadden. Sommige van die virussen, plus een paar coronavirussen die ze zelf heeft gemaakt, zijn bovendien in staat om zich in menselijke cellen te vermenigvuldigen.

Shi verzamelt honderden interessante spike-eiwitten. Als Amerikaanse collega’s zelf ook willen gaan knippen en plakken met coronavirussen, is Shi niet te beroerd om een paar interessante spike-eiwitten uit haar collectie op te sturen.

In 2016, of misschien al eerder, beginnen Shi en haar collega’s volgens het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken, met het bestuderen van een coronavirus dat Shi RaTG13 heeft genoemd, maar dat in databanken ook bekend is zoals RaBtCoV/4991. RaTG13 is nauw verwant aan het coronavirus dat sinds maart 2020 de wereld ontwricht.

De Drastic-groep heeft later achterhaald dat het virus afkomstig is uit vleermuizen in de mijnen van Yunnan, op enkele honderden kilometers afstand van Wuhan. Gealarmeerd door berichten over enkele ziek geworden en overleden mijnwerkers, spoorde Shi het virus in 2013 op en bracht het naar haar lab. De moleculaire wetenschappers Yuri Deigin en Rossana Segreto, die in 2020 de genetische structuur van het covid-19-virus vergelijken met die van RaTG13, vermoeden dat SARS-CoV2 is ontstaan door gain-of-function-research op basis van RatG13. Of een virus dat daar sterk op lijkt. Inmiddels heeft de Chinese overheid de toegang tot mijnen van Yunnan afgesloten, ontdekten journalisten van de BBC.

Als later SARS-CoV2 vanuit Wuhan over de wereld uitzwermt, is het Peter Daszak die als eerste het idee dat SARS-Cov-2 in een laboratorium is ontstaan bestempelt tot een samenzweringstheorie. Even lijkt Daszak in zijn opzet te slagen om de laboratoriumhypothese onbespreekbaar te maken, maar uiteindelijk wordt hij door kritische onderzoeksjournalisten als Nicholas Wade ontmaskerd. Volgens Wade, en hij staat daarin niet alleen, hoef je geen complotdenker te zijn om de labhypothese serieus te nemen. En je hoeft ook geen complotdenker te zijn om je af te vragen of Daszak iets te verbergen heeft…

Even tussendoor: volg onze nieuwsbrief

Bemoeienis van het Chinese leger?

Grofweg de helft van de Amerikaanse data-analisten bij inlichtingendiensten gelooft in de laboratoriumhypothese. Die groep valt weer in twee kampen uiteen. Het ene kamp vermoedt dat SARS-CoV2 is ontstaan in experimenten van Shi en haar medewerkers. Het andere kamp vreest dat SARS-CoV2 het resultaat is van onderzoek door het Chinese leger dat werkte aan een biologisch wapen. Ook uitgevoerd in Wuhan, in hetzelfde instituut waar ook Shi werkzaam is.

Chinese militaire onderzoekers hebben nooit onder stoelen of banken gestoken dat ze coronavirussen bar interessant vinden. In 2015 rolt in China rolt een leerboek van de persen met artikelen van in totaal achttien wetenschappers, waarvan er elf zijn verbonden aan het Chinese leger, de People’s Liberation Army. De artikelen zijn samengebracht en bewerkt door een redacteur die betrekkingen onderhoudt met het Wuhan Institute of Virology, en samen met virologen uit Wuhan een dozijn wetenschappelijke artikelen heeft gepubliceerd.

Vertaald in het Nederlands heet het boek De Onnatuurlijke Herkomst van SARS & Nieuwe Soorten Kunstmatige Virussen Die Kunnen Dienen Als Genetisch-Biologische Wapens. In het boek speculeren de auteurs dat SARS misschien een kunstmatig virus is geweest, dat is losgelaten op het Chinese volk door bioterroristen. Die aanval is, zo constateren zij, vooral dankzij het kordate optreden van het kundige Chinese leiderschap, faliekant mislukt.

Wat terroristen kunnen, dat kunnen de wetenschappers van het nieuwe China natuurlijk beter, aldus de auteurs. Ze speculeren over synthetische coronavirussen, die China zou kunnen gebruiken als biologisch wapen. Een ebola-achtig virus is niet effectief. Dat zou tot een razendsnel ingrijpen van de autoriteiten leiden, en bovendien is ebola zo dodelijk dat het zich niet goed kan verspreiden. Geïnfecteerden worden snel zo ziek dat ze zich terugtrekken uit het sociale leven, en de ziekte niet meer verder kunnen verspreiden. Efficiënter zou een coronavirus zijn dat maar een klein percentage van de bevolking echt doodt, maar wel bijzonder besmettelijk is. Zo’n virus, dat via aerosolen van mens tot mens kan springen, kan de gezondheidszorg, en vervolgens de economie van een aangevallen natie, volkomen ontwrichten.

De schrijvers hebben nog een paar tips voor militaire eenheden die coronavirussen willen benutten. “Het beste moment voor een aanval van deze biologische wapens is ’s avonds of op een bewolkte dag”, schrijven ze. “Ultraviolet licht kan deze ziekteverwekkers beschadigen.”

Een andere tip is dat, na een aanval met biologische wapens, de agressor altijd glashard moet blijven ontkennen achter de aanval te zitten, en op die manier vergelding te voorkomen. Die strategie heeft kans van slagen. Anders dan andere vormen van oorlogvoering is het immers verdraaid moeilijk om te achterhalen wie nu precies voor een aanval met biologische wapens verantwoordelijk is.

Het blijft niet bij speculeren, blijkt uit de biomedische literatuur. In 2020 publiceren onderzoekers van het Chinese leger een studie waarin ze SARS-CoV2, afkomstig van één van de eerste coronazieken uit Wuhan, loslaten op genetisch gemanipuleerde proefdieren met menselijke ACE-2-receptoren. De muizen zijn daardoor ongeveer net zo gevoelig geworden voor SARS-CoV2 als mensen. Als de experts van de Amerikaanse National Security Council die studie onder ogen krijgen, krabben ze zich op hun achterhoofd. De studie is dan wel gepubliceerd in 2020, maar de ontwikkeling van zo’n proefdiertype kost enkele jaren. En dat suggereert dat de People’s Liberation Army al lang voor de corona-uitbraak onderzoek deed naar coronavirussen.

Een deel van dat militaire onderzoek vindt waarschijnlijk plaats in Wuhan, in hetzelfde instituut waar ook de Bat Lady actief is. Data-analisten van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken vermoeden dat de wetenschappers van de People’s Liberation Army vanaf 2017 fysiek aanwezig zijn in het lab in Wuhan Institute of Virology, en misschien zelfs al eerder. Dat leiden ze onder meer af uit informatie uit Frankrijk. Franse inlichtingendiensten volgen met argusogen wat er in Wuhan gebeurt. Dat is nogal logisch, want Frankrijk heeft het lab gebouwd waar Zhengli Shi, en mogelijk ook het Chinese leger, coronavirussen bestudeert en genetisch manipuleert.

Een ruzie met gevolgen

Het onderzoeksinstituut in Wuhan bestaat al sinds de jaren vijftig, maar het lab van Zenghli Shi is betrekkelijk nieuw. Het is voor zover bekend het enige BSL-4-lab in China. BSL-4-labs zijn microbiologische laboratoria met de hoogst denkbare mate van veiligheid.

Onderzoek naar virussen en andere voor het blote oog onzichtbare organismen kan gevaarlijk zijn. Een BSL-3-lab is geschikt om te werken met bloedlinke ziekteverwekkers, mits die bekend zijn en er vaccins tegen de organismen voorhanden zijn. De werknemers in BSL-3-labs staan onder medisch toezicht en moeten hun proeven in een afgeschermde omgeving uitvoeren. In een BSL-3-lab zijn normale airco’s verboden. De lucht mag pas het lab verlaten na intensieve reiniging, nadat elk stof- of virusdeeltje is gesteriliseerd. Dat klinkt al behoorlijk rigoureus, maar desondanks zijn BSL-3-labs niet geschikt voor het werken met potentieel riskante, maar nog onbekende ziektekiemen waarvoor dus ook nog geen vaccins beschikbaar zijn. Ze zijn evenmin geschikt voor het genetisch manipuleren van potentieel gevaarlijke virussen. Zulk onderzoek moet volgens virologische veiligheidsexperts plaatsvinden in BSL-4-labs.

De medewerkers in BSL-4-labs moeten onder meer speciale beschermende kleding dragen met een aparte zuurstofvoorziening. De pakken staan bovendien onder druk, waardoor bij kleine beschadigingen niets naar binnen kan komen.

China heeft na de SARS-uitbraak van 2002 niet de technologie om een BSL-4-lab te maken. Frankrijk heeft dat wel, en de Franse overheid besluit China te verblijden met een heus BSL-4-lab. China is immers een opkomende wereldmacht, en de toenmalige premier van Frankrijk, de liberaal Jacques Chirac, wil graag een goede relatie met het steeds machtiger wordende China.

Ambtenaren van Franse ministerie van Defensie vinden het bouwen van een BSL-4-lab in China echter een slecht idee. Onderzoekers van het Chinese leger zouden dat lab in de nabije toekomst wel eens kunnen gaan gebruiken voor de ontwikkeling van biologische wapens, vrezen ze. De Franse regering snapt de ongerustheid, maar zet de bouw door. De ontwikkeling van biologische wapens voorkomen is natuurlijk belangrijk, maar het Franse bruto nationaal product is dat ook.

De bouw van het lab duurt jaren. Het pand is klaar in 2015, maar voordat alle installaties naar behoren werken is het 2018.

Frankrijk en China krijgen, vlak nadat de basale onderdelen van het pand zijn opgeleverd, een hoogoplopende ruzie. In 2016 ontdekken de Fransen dat de Chinezen tientallen pakken meer bestellen dan in de plannen staat. Ze maken daaruit op dat de Chinezen meer proeven uitvoeren dan in de officiële documenten staat, en concluderen dat het gaat om geheim militaire onderzoek. De relatie tussen de twee partijen verslechtert, en de Fransen trekken zich terug.

In de jaren die volgen komen er signalen uit China waaruit blijkt er na (en waarschijnlijk door) het terugtrekken van de Fransen en hun expertise problemen in het BSL-4-lab zijn ontstaan. Eind 2017 en begin 2018 hebben experts van de Amerikaanse ambassade in China een serie gesprekken met Zengli Shi, waarover de ambassade een verontrustend verslag naar Washington stuurt.

Shi vraagt de Amerikanen om hulp. Het lab in Wuhan heeft tekort aan voldoende deskundig personeel om een BSL-4-lab naar behoren te bemensen. De Amerikaanse experts schrikken als Shi een boekje open doet over de vleermuisvirussen die zij bestudeert, en het gain-of-function-research dat zij in Wuhan uitvoert. Shi heeft het gros van haar onderzoek uitgevoerd in BSL-3-labs, en experimenteert nu in een BSL-4-lab dat dysfunctioneel is. In Washington verdwijnen de verslagen echter in een bureaula.

Ook de apparatuur in het Chinese BSL-4-lab werkt in deze periode niet naar behoren, concludeert de Republikeinse fractie binnen het Amerikaanse House Foreign Affairs Committee in 2021 in het rapport The Origins of Covid-19. Dat leiden de schrijvers van het verslag af uit berichten die leden van Drastic hebben getraceerd op de website van de Chinese Academy of Sciences, en waarin de bedragen staan die het lab in Wuhan in 2019 nodig heeft voor reparaties en vervangingen. Hoewel het lab pas een jaar volledig operabel is, heeft het nu al honderden miljoenen dollars nodig.

Een grote kostenpost is bijvoorbeeld de renovatie van het systeem dat moet voorkomen dat gevaarlijke ziektekiemen via het riool ontsnappen: een slordige 130 miljoen dollar. Nog kostbaarder is het oplappen van de installatie die de lucht binnen Wuhan filtert. Die kost meer dan 600 miljoen.

En nu we het toch over kostenposten hebben, het lab heeft ook een verzoek ingediend voor 1,3 miljoen dollar aan apparatuur en attributen voor het security-personeel. Wat voor bewakers er ook mogen rondlopen in het Wuhan Institute of Virology, ze zijn goed geoutilleerd.

Hoe dan ook, zelfs de directeur van het BSL-4-lab in het Wuhan Institute of Virology, Yuan Zhiming, maakt zich zorgen. Op 11 september 2019 verschijnt een artikel van zijn hand in de Journal of Biosafety and Biosecurity, waarin Zhiming beschrijft wat er mis is met de Chinese biolabs die met gevaarlijke organismen experimenteren. De wetenschappelijke organisaties houden, nadat de labs zijn gebouwd, geen rekening met de kosten die nodig zijn voor het onderhoud van de apparatuur. Er zijn zelfs ‘high-level BSLs’ die helemaal geen fondsen hebben voor dat vitale onderhoud.

Namen van laboratoria noemt Zhiming niet. Maar dat is, als je Yuan Zhiming heet en de baas bent van het Wuhan Institute of Virology, ook niet nodig.

Wat ging er mis op 12 september 2019?

Op 12 september, een dag nadat Zhimings artikel is verschenen, is er in het Wuhan Institute of Virology iets merkwaardigs aan de hand. Ergens tussen 2 en 3 uur ’s nachts, als de meeste inwoners van de megastad op één oor liggen, haalt iemand de virusdatabase van Zhengli Shi van het web. Hierin staan de genetische sequenties van maar liefst 22.000 virussen. Dat dit is gebeurd, komt later aan het licht door het speurwerk van Drastic.

Als journalisten van de BBC Shi later vragen naar het verdwijnen van de database, vertelt Shi dat ze de database tijdens de coronacrisis off-line heeft gehaald uit angst dat hackers die haar materiaal wilden vernietigen. Dat was, zo weten we dankzij Drastic, onjuist.

Misschien was Shi in de war. Of misschien haalde Shi de database off-line omdat er een virus uit haar lab was ontsnapt dat in haar database stond vermeld. Door het wissen van haar database wilde Shi misschien voorkomen dat, als een onderzoekers het genoom van een merkwaardige nieuwe virusziekte gingen analyseren, ze via het web konden achterhalen waar dat virus vandaan kwam. In het rapport The Origins of Covid-19 gaan de auteurs ervan uit dat op 12 september 2019, of anders vlak daarvoor, SARS-CoV2 uit het Wuhan Institute of Virology is ontsnapt.

Dat er na die datum iets aan de hand is in Wuhan, wordt duidelijk uit analyse van de beelden van satellieten. In Wuhan staan zes ziekenhuizen, en op hun parkeerplaatsen is het na 12 september opmerkelijk druk, aldus een onderzoek van Boston University School of Public Health. Tegelijkertijd verandert het internetgedrag van de inwoners van Wuhan. In de Chinese zoekmachine Badoe zijn de zoektermen ‘diarree’ en ‘hoest’, allebei vroege symptomen van een coronabesmetting, ineens trending.

Er worden in Wuhan kennelijk ineens opmerkelijk veel mensen ziek. Onder de zieken bevinden zich ook drie onderzoekers van het Wuhan Institute of Virology, aldus Amerikaanse inlichtingendiensten.

De lokale autoriteiten beseffen dat er een onbekende ziekte rondwaart in Wuhan, maar desondanks gaan de Military World Games in oktober 2019 gewoon door. Meer dan 9000 militaire atleten uit 109 landen komen samen om het tegen elkaar op te nemen. De sporters merken dat er een onaangename en dreigende sfeer hangt in de megastad. De straten zijn uitgestorven, uitgaansgelegenheden zijn gesloten. De stad is in lockdown, en op de luchthaven meten politieagenten de lichaamstemperatuur van de bezoekers.

Sommige sporters worden ziek. Ze krijgen koorts, slaapproblemen en moeten overgeven. Zestig ziek geworden Canadese deelnemers verblijven tijdens hun terugkeer in een allerijl speciaal afgesloten deel van het vliegtuig.

De gebeurtenis versnelt de internationale verspreiding van het ontsnapte virus, aldus het al eerdergenoemde rapport The Origins of Covid-19. De samenstellers van het rapport wijzen erop dat in de landen waar de deelnemers naar terugkeerden het coronavirus al in het najaar van 2019 is opgedoken. In Brazilië vonden onderzoekers het virus in rioolmonsters die in november 2019 waren verzameld. Italiaanse artsen troffen het virus aan in een monster dat was afgenomen bij een jongen van 4 jaar, die op 21 november 2019 ziek was geworden en het land nooit had verlaten. Kennelijk hebben de World Military Games gefungeerd als een ‘super spreader event’ waarin SARS-CoV2 zich via militaire atleten over de wereld heeft verspreid.

In november 2019 zwijgt Beijing nog steeds in alle talen over wat er in Wuhan gebeurt. Ondertussen zorgt het regime er wel voor dat het Wuhan Institute of Virology een nieuwe baas krijgt. In alle stilte. Websites en media maken geen melding van het aantreden van generaal Wei Chen. De aanstelling van Chen, een expert op het gebied van chemische en biologische oorlogsvoering, wordt pas in 2020 openbaar. Volgens Amerikaanse diplomaten, die al in 2019 contact hebben gehad met Chen, is zij aangesteld door de partij om orde op zaken te stellen in Wuhan.

Het officiële begin

Officieel begint de coronapandemie pas in maart 2020. Dan pas verklaart de WHO dat de nieuwe mysterieuze longziekte, die – alweer officieel – in december 2019 voor de eerste keer was vastgesteld bij enkele patiënten in Wuhan, zich heeft verspreid over de wereld. De bron van de uitbraak is, zo verkondigen de Chinese autoriteiten en de WHO, een ‘versmarkt’ in Wuhan waar levende dieren worden verkocht. Daar zou het virus overgesprongen zijn van dier naar mens. Later verandert die theorie, en postuleren Chinese autoriteiten en wetenschappers rond Peter Daszak dat SARS-CoV2 al eerder de sprong van dier naar mens heeft gemaakt, maar dat via de versmarkt in Wuhan het virus zich verder over de populatie heeft verspreid.

Hoewel er geen bewijs is voor deze theorie, en SARS-CoV2 nooit in de natuur of bij vee is aangetroffen, nemen de meeste massamedia deze lezing klakkeloos over. De techbedrijven, van LinkedIn tot Facebook, verwijderen berichten waarin de juistheid van het WHO-rapport wordt betwist.

Onderzoekers als de Amerikaanse moleculair bioloog Yujia Alina Chan twijfelen echter aan de juistheid van de theorie dat SARS-CoV2 van natuurlijke oorsprong is. De manier waarop het nieuwe coronavirus zich verspreidt, vindt zij, past niet bij een nieuw ‘natuurlijk’ virus. Virussen die overspringen van dier naar mens hebben tijd nodig om te leren hoe ze van mens naar mens kunnen springen. SARS-CoV1 had aan een jaar niet genoeg om die aanpassingsslag te maken. SARS-CoV2 kon het vreemd genoeg al vanaf het allereerste begin.

Chan stelt dan ook voor om de genetische structuur van SARS-CoV2-virussen, die tussen eind 2019 en begin 2020 zijn gevonden bij patiënten, met elkaar te vergelijken. Die exercitie zou meer duidelijkheid kunnen geven over de herkomst van het virus.

Twee weken nadat Chans artikel online verschijnt, geeft de Chinese overheid alle laboratoria opdracht om monsters die het virus bevatten te vernietigen. Om veiligheidsredenen, benadrukt Beijing.

In diezelfde periode nemen ziekenhuizen in Wuhan contact op met de databank van het National Institute of Health (NIH), het Amerikaanse equivalent van het Nederlandse RIVM. Onderzoekers in Wuhan hebben de virussen, die ze aantroffen bij patiënten met de nieuwe ziekte, geïsoleerd en vervolgens hun genetische structuur achterhaald. Omdat ze wilden achterhalen om wat voor virussen het ging, stopten ze de genetische codes in de databank – uiteraard zonder succes. Nadat Beijing heeft besloten dat labs de gevonden virussen moeten vernietigen, verzoeken de ziekenhuizen in Wuhan de NIH om de ingevoerde codes te wissen. En, vermoedelijk omdat de bewuste IT-experts bij de NIH zowel vriendelijk als argeloos zijn, geven ze aan dat verzoek gehoor.

Antwoord

Geen genetische codes van virussen. Geen geïsoleerde virussen. Geen toegang tot de mijn waar de SAR-Cov2 misschien vandaan komt. Geen mogelijkheid voor de WHO voor een onderzoek zoals dat hoort. Het Chinese regime heeft het beantwoorden van de vraag of SAR-Cov2 uit een laboratorium komt onmogelijk gemaakt.

Of de pogingen van Beijing om grip te krijgen op het onderzoek naar de origine van het nieuwe coronavirus uiteindelijk veel gewicht in de schaal zullen leggen, valt te betwijfelen. De hoeveelheid indirect bewijs blijft zich opstapelen. De nabestaanden van miljoenen coronadoden, en de miljarden die in lichamelijk, economisch, sociaal en psychologisch opzicht zijn gedupeerd door SARS-CoV2, zullen zelf hun conclusies trekken.

Volg de OverNu-Nieuwsbrief voor onderzoek, analyse en achtergrond. Afbeeldingen: Michal Jarmoluk via Pixabay.  

Over de auteur

Willem Koert

Willem Koert is gedragswetenschapper, freelance wetenschapsjournalist en blogger. Hij bestudeerde de bodybuildingsubcultuur, de zwarte markt voor dopingmiddelen en de opkomst van nieuwe recreatieve drugs en dopingmiddelen. Zijn journalistieke producties over gezondheid, voeding, suppletie en beweging verschenen onder meer in de Volkskrant, de Gezondgids en Men’s Health.