Nadat Bert Keizer op vrijdag 9 oktober 2020 in Trouw had geschreven dat de griepprik niet werkt, werden hierover diverse brieven gepubliceerd. Bijzonder vond ik dat deze brieven gericht waren aan Bert Keizer en niet aan mij. Bert Keizer citeerde namelijk uitspraken uit mijn boek Griep – Prikken, slikken of heel voorzichtig nietsdoen, dat enkele maanden eerder was verschenen.
In Griep beschrijf ik hoe de adviezen over de griepprik tot stand zijn gekomen door artsen met conflicterende belangen, die ook verbonden zijn aan de farmaceutische en vaccinindustrie. Ook beschrijf ik daarin dat er in de top van het ministerie van VWS geen inhoudelijke deskundigheid aanwezig is, waardoor lobbywerk daar zeer effectief is.
Een van de briefschrijvers aan Trouw is de heer André Knottnerus die als toenmalig voorzitter van de Gezondheidsraad onder meer de leeftijdsgrens voor de griepprik voor gezonde volwassenen heeft verlaagd van 65 naar 60 jaar. Dat deed hij op basis van zijn eigen onderzoek in Nederlandse huisartsenpraktijken.
In zijn brief schrijft hij dat de wereldwijde organisatie Cochrane aan zijn onderzoek de hoogst mogelijke kwaliteitswaardering heeft toegekend. Dat kan hij zomaar schrijven in Trouw, terwijl hij belangrijke andere steekhoudende argumenten niet noemt. Zo wordt zijn onderzoek weliswaar opgenomen in het Cochrane-overzicht, maar ondanks dat hijzelf tot positieve conclusies komt, is de algehele conclusie van Cochrane dat de griepprik niet werkt omdat het complicaties noch sterfte voorkomt. In het gerenommeerde Britse medische tijdschrift het British Medical Journal werd het onderzoek van Knottnerus afgedaan als een ‘sales job’.
In Griep fileer ik Knottnerus’ onderzoek omdat het talloze talloze problemen kent. Zo was er geen duidelijke vraagstelling, werden analysen uitgevoerd waarvoor geen grondige en valide redenen waren, was het effect bij ouderen afwezig en omdat zoveel mensen niet aan het onderzoek meededen was onduidelijk in hoeverre de resultaten konden worden gegeneraliseerd naar de algemene bevolking.
In zijn brief in Trouw is Knottnerus nog steeds bezig met het verkopen van ‘sales jobs’, waarvan ik er twee bespreek.
‘We moeten ook onderkennen dat veel heilzame medicijnen mede dankzij deze industrie beschikbaar kwamen’, schrijft Knottnerus om te beginnen. Dit sprookje is inmiddels door veel artsen en onderzoekers onderuit gehaald omdat het onjuist is en een marketingtruc is. De meeste nieuwe medicijnen zijn ontwikkeld door universitaire onderzoekers en enthousiaste kleine biotechnologiebedrijven. De grote bedrijven namen nieuwe veelbelovende medicijnen over voor een groot bedrag en ontwikkelden deze verder.
Knottnerus vervolgt in Trouw met ‘en juist nu moeten we met vereende publiek-private krachten effectieve en veilige vaccins ontwikkelen’. Het is al meerdere keren gezegd, maar het is onmogelijk op korte termijn een veilig en werkzaam vaccin te ontwikkelen. Het ontwikkelen en produceren van vaccins was vroeger een overheidstaak, maar de overheid heeft die afgeschoven naar de vaccinindustrie.
Ik breng nog even in herinnering dat tijdens de vorige pandemie van de Mexicaanse griep GlaxoSmithKline, de producent van het pandemische influenzavaccin Pandemrix, ernstige bijwerkingen niet heeft gedeeld met het publiek. Overigens wel met het Europees Medicijnenbureau EMA, maar die deed er vervolgens niets mee. Tegen GlaxoSmithKline worden wereldwijd nog steeds juridische processen gevoerd. Dit is allemaal in het geheel niet geruststellend voor het publiek.
In het nawoord van Griep beschrijf ik de trukendoos die Knottnerus van stal haalde om alsnog zijn gelijk te krijgen. Ronduit erkennen dat hij fout zit is hem niet gegeven.
Ten slotte merk ik nog op dat Cochrane gestopt is met het updaten van hun overzichten over de griepprik omdat overheden en industrieën op grote schaal hebben gefaald in het zichtbaar maken van voor patiënten relevante uitkomsten van griepvaccinaties, namelijk het voorkomen van complicaties en sterfte. Helaas, en dat maakt Knottnerus wederom duidelijk, werd dit alles mogelijk gemaakt door wetenschappelijk falen.
Paul Blokhuis, in 2017-2022 staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, begreep overigens wel dat het onderzoek van Knottnerus niet langer als basis van de griepprikadviezen dienen moet. In de herfst van 2020 riep Blokhuis mensen van 60 tot 70 jaar op geen griepprik te halen. Duidelijker kan de overheid niet zijn.
Dit schreef ik eind 2020 en bood het aan bij Trouw. De redactie reageerde enthousiast. Na twee dagen bleken ze enkele vragen te hebben en weer twee dagen later gaven ze aan het niet plaatsen. Ze hadden overlegd met een deskundige…
Besluit
Het wetenschappelijke falen van onder meer de Gezondheidsraad, Knottnerus en de registratieautoriteiten, heeft er inmiddels toe geleid dat het vertrouwen van burgers in de overheid en de wetenschap sterk is afgenomen. Onafhankelijke wetenschap en onafhankelijke journalistiek zijn de dupe van deze ontwikkeling die uiteindelijk het belang van burgers, consumenten en patiënten schaadt. Hierdoor zijn we terug bij af.
We zijn weer terechtgekomen in de situatie waarin niet de wetenschappelijke discussie en de wetenschap bepalen wat het beste beleid is, maar waarin conflicterende belangen de trend zetten. Ondanks dat het merendeel van de bevolking enorme angst is aangejaagd en dit door reguliere media verder is verspreid in de bevolking, verandert dat niets aan de bewijzen over werkzaamheid van griepvaccins: ze werken niet.
