“Miljoenen coronavaccins dreigen ongebruikt in de prullenbak te belanden. Nederland heeft een grote voorraad opgebouwd en het lukt niet meer om overgebleven vaccins aan andere landen te doneren”, berichtte RTL Nieuws op 19 april 2021.
“Steeds meer landen hebben zelf voldoende vaccins op voorraad, schrijft minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) aan de Tweede Kamer. Wereldwijd kunnen sinds eind vorig jaar zo’n 1,5 miljard doses per maand worden geproduceerd.
Een andere oorzaak van de groeiende voorraad is dat armere landen geen capaciteit hebben om meer vaccins te ontvangen en bewaren. Vaak kunnen ze die ook niet goed genoeg verdelen onder de bevolking.
Nederland heeft zo’n 11,3 miljoen vaccins beschikbaar voor donatie, maar Kuipers denkt maar een klein deel hiervan nog kwijt te kunnen. Daar komt bij dat de vaccins maar beperkt houdbaar zijn. Voor de korte termijn zou dit betekenen dat circa 3,3 miljoen vaccins vernietigd moeten worden.
Vorige week werd al bekend dat de aanschaf van 840.000 Novavax-vaccins lijkt uit te lopen op een flop. Dagblad Trouw schreef dat er bijna geen animo is voor het relatief nieuwe vaccin. Er zouden nog geen duizend prikken mee zijn gezet, dus de meeste vaccins zullen overblijven en vanwege de beperkte houdbaarheid moeten worden weggegooid. Dat zou een strop opleveren van ongeveer 15 miljoen euro.”
Sommigen zal dit allemaal bekend voorkomen. Zij herinneren zich hoe minister Klink van VWS tijdens de pandemie van 2009-2010 een vergelijkbare, kostbare en verkeerde inschatting maakte van de ernst van de Mexicaanse griep en de bereidheid van de bevolking zich te laten vaccineren.
Deze verkeerde inschatting van die minister heeft de schatkist in totaal een half miljard euro gekost (waaronder ook het niet-werkzame oseltamivir (Tamiflu)). Eén van de oorzaken daarvan was Ab Osterhaus, een overheidsadviseur met teveel petten op en bovendien een persoonlijke vriend van Klink. Osterhaus adviseerde de vaccins aan te schaffen van bedrijven waarvan hij adviseur was.
Recent kon Osterhaus in Tegenlicht van de VPRO nog zeggen dat je zou willen dat iedereen destijds Tamiflu op het nachtkastje had liggen.
Je verwacht of in elk geval hoopt dat de ambtenarij een geheugen heeft en in staat is te leren van de fouten uit het verleden. Dat is dus niet zo. Wederom zijn de ambtenaren van VWS volledig overgeleverd aan het lobbywerk van de farmaceutische industrie en verspilt het ministerie kostbaar overheidsgeld. Met dat geld had de overheid al lang belangrijke maatschappelijke kwesties, zoals het daklozenprobleem, kunnen oplossen en laten zien dat zij er echt voor de burgers is.
Niets van dit alles. Integendeel, het wordt alleen maar erger. Het heeft er alle schijn van dat de overheid alleen nog met belangenverstrengelde adviseurs in zee gaat. Het neoliberalisme ten top! Wat dit voor de volksgezondheid betekent laat zich raden: medicijnen zijn inmiddels de derde doodsoorzaak na hart- en vaatziekten en kanker geworden.
De nieuwe top-ambtenaar van het ministerie van VWS, degene die verantwoordelijk was voor de Toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, zal ongetwijfeld gaan voor de tweede plaats op de lijst van doodsoorzaken.
Er is echter wel een oplossing voor het probleem en dat zagen we ook tijdens de Mexicaanse griep. De overheid had toen, op advies van vooral Ab Osterhaus, al enkele jaren daarvoor grote voorraden Tamiflu ingekocht en opgeslagen. Die zouden wel eens van pas kunnen komen. Toen dat het geval leek, zo dacht de overheid althans, was de houdbaarheidsdatum echter verstreken.
Dat was dus een behoorlijk probleem. Hoe los je dit dan op? Welnu, de EMA ging aan het werk en kwam met een bijzondere oplossing: zij verlengde de houdbaarheidsdatum met twee jaar.
Een tip voor Kuipers. Misschien moet het CBG ook nog eens ‘kritisch’ naar die houdbaarheidsdatum van de vaccins kijken, misschien zit er nog wat rek in… En anders kent de nieuwe top-ambtenaar van het ministerie van VWS misschien nog wel een sluipweggetje.
