De farmaceutische industrie pleegt een machtsgreep in de EU en de VS. Dit leidt ertoe dat medicijnen en vaccins steeds minder goed worden onderzocht. Het belang van burgers wordt hierdoor in uitzonderlijke mate geschaad. OverNu gaat een aantal van deze machtsgrepen op een rij zetten. Vandaag besteden we aandacht aan de affaire rond Recarbrio.
Inleiding
Op 15 mei jl publiceerde het British Medical Journal (BMJ) een belangrijk artikel van Peter Doshi over de goedkeuring door de Amerikaanse registratieautoriteit Food and Drug Administration (FDA) van het antibioticum Recarbrio. Het middel is bedoeld voor gecompliceerde infecties van de urinewegen en intra-abdominale infecties. Recarbrio bevat drie antibiotica namelijk relebactam, imipenem en cilastatine. Van de laatste twee middelen was het patent al jaren geleden verlopen. Imipenem en cilastine waren dus heel goedkoop geworden. Met de toevoeging van relebactam kost een kuur tussen € 3650 en 13.700.
Leuk opstekertje voor de fabrikant Merck. Recarbrio kost meer dan 40 maal de goedkope generieke variant, die een paar honderd euro kost.
Wat deed de FDA zoal fout?
Doshi, onderzoeker aan de universiteit van Maryland en redacteur bij de BMJ, analyseerde de onderzoeken op basis waarvan de FDA besloot een handelsvergunning te verlenen aan de fabrikant. Hij concludeerde dat de FDA zijn eigen regels overtrad omdat de fabrikant geen nieuw onderzoek volgens de vastgestelde en afgesproken regels had uitgevoerd.
De uiteindelijke beslissing voor de goedkeuring was gebaseerd op laboratoriumonderzoek en proefdieronderzoek, onderzoek bij mensen ontbrak. Saillant detail was dat een adviescommissie die de FDA adviseerde geen bewijs voor werkzaamheid kon vinden. Bovendien had de fabrikant zijn middel niet onderzocht in de juiste patiëntengroep, namelijk bij patiënten voor wie geen andere behandelalternatieven beschikbaar zijn. Het was zelfs zo dat men de onderzochte patiënten gewoon met het goedkope beschikbare alternatief had kunnen behandelen, omdat de veroorzakende micro-organismen daarvoor gevoelig waren. In geen van de door Merck aangedragen onderzoeken was onderzocht of het nieuwe middel effectiever was dan het oude middel.
Merck had een andere onderzoeksopzet gekozen, namelijk een non-inferioriteitsopzet. Hiermee kan men laten zien dat binnen een bepaalde marge het nieuwe middel niet slechter is dan het oude. Daarvoor kiest men, al dan niet op grond van literatuuronderzoek, een bepaalde marge. De FDA accepteert een marge van maximaal 10% slechter. Echter, het bleek dat Merck’s nieuwe middel 21% slechter presteerde.
Uiteindelijk gaf de FDA aan Merck een handelsvergunning en een behandelindicatie voor patiënten waarbij geen of slechts beperkte alternatieve behandelmogelijkheden aanwezig zijn. Maar of Recarbrio in die groep effectief is, was evenmin onderzocht.
De FDA hield geen publieke presentatie en organiseerde ook geen meeting van de adviesraad ofschoon het agentschap dat volgens de wet wel verplicht waren. Navraag bij de directeur van het Centrum voor Drug Evaluatie en Onderzoek (CDER) leverde als antwoord dat zij in dit geval niet op de hoogte was van de feiten.
Vraag aan EMA
Ik stuurde een e-mail naar de EMA met het verzoek om commentaar. Drie weken later kreeg ik een reactie – helaas een nietszeggende geschreven door communicatiedeskundigen. Ook op de communicatie-afdeling van de EMA kan men niet lezen.
Dear Dr Bijl,
Thank you for contacting the European Medicines Agency. We can confirm that Recarbrio was approved in the EU on 13 February 2020. It contains three active substances: imipenem, cilastatin and relebactam. In the EU, Recarbrio was authorised to treat adults with lung infections caught in hospital (hospital-acquired pneumonia), infection that has spread into the blood (bacteraemia), infections caused by bacteria classed as aerobic Gram-negative bacteria when other treatments might not work.
Recarbrio was authorized based on two main studies: one study in 537 patients with hospital-acquired or ventilator-associated pneumonia and one study in 47 adults with infections caused by Gram-negative bacteria.
There were too few patients in the latter study of infections caused by Gram-negative bacteria to show conclusively that Recarbrio is effective against bacteria that have become resistant to imipenem. EMA’s scientific committee, the CHMP, therefore considered that the pharmacokinetic and pharmacodynamic data support the use of Recarbrio for the treatment of infections due to aerobic Gram-negative organisms only for those in adults with limited treatment options.
For more information about the assessment carried out in the EU we invite you to read the assessment report on the following webpage: https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/recarbrio
We hope you find this information useful.
Beschouwing
Wat Doshi laat zien komt overeen met mijn conclusie in Voorbij de pandemische chaos. De farmaceutische industrie heeft een machtsovername gepleegd en heeft de registratieautoriteiten in een wurggreep. Het belang van burgers telt niet meer, dat van aandeelhouders des te meer. Politici in de VS en de EU lijken te slapen.
Doshi begint zijn artikel met de verwijzing naar de jaren 60, toen de VS na de Softenon-affaire van fabrikanten eiste dat ze van nieuwe medicijnen in aanzienlijke mate bewijs voor werkzaamheid moesten laten zien. Dat bewijs, zo staat in de wet, moet bestaan uit adequate en goed gecontroleerde onderzoeken.
Dat type onderzoek is het gerandomiseerde onderzoek, de gouden standaard voor het klinische medicijnenonderzoek. Dat de farmaceutische industrie en haar netwerken het belang van dit type onderzoek proberen te minimaliseren, is een andere bijkomstige zaak, die ik in latere bijdragen in deze serie zal bespreken.
Waar we hier getuige van zijn is de neoliberale kaalslag van de democratie, de wetenschap en het vergeten van het belang van burgers. Er zijn wel enkele detailverschillen tussen de FDA en EMA, maar het beeld is in grote lijnen hetzelfde: het is wat betreft de veiligheid van medicijnen gedaan met de bescherming van het belang van burgers en patiënten.
Men verbaast zich in Den Haag en onder meer bij de VVD, D66 en ambtenaren erover dat er weinig vertrouwen meer in de politiek is. Welnu, het beschreven geval van Recarbrio laat glashelder zien wat er mis is met die Haagse ambtenaren en politici. Ze hebben geen enkele belangstelling voor de belangen van burgers . Het laat ze koud dat zieke mensen straks misschien niet-werkzame of zelfs gevaarlijke medicijnen kunnen krijgen.
Als bijverdienste van de acties van de Haagse kliek zullen steeds meer burgers zich afkeren van de reguliere gezondheidszorg. En dat is misschien niet eens zo slecht. Medicijnen behoren tot een van de belangrijkste doodsoorzaken in de wereld en als men dan ook nog eens het burgerbelang terzijde schuift, knapt er veel bij mensen iets. In Den Haag maalt men er niet om. En dat zal zich zonder twijfel tegen hen keren.
