Op zaterdag 1 juli 2023 vond in de Arminiuskerk in Rotterdam de Tweede Nacht van De Nieuwe Wereld plaats. In een goed gevulde zaal met een enthousiast publiek vond voor de pauze de presentatie van het nieuwe boek van Ad Verbrugge plaats: De Gezagscrisis, een filosofisch essay over de wankelende maatschappelijke orde.
Verbrugge stelt in zijn verontrustende essay, zo lezen we op de website van uitgever Boom, dat de postmoderne mens en de vermarkte overheid beide poreus zijn geworden en zichzelf nauwelijks nog bij elkaar kunnen houden. Bij het ontbreken van een gedeelde bezieling en een levend idee van een gemeenschappelijk goed worden overheid en burgers vatbaar voor grillige krachten die de bestaande orde uithollen. Deze uitholling gaat gepaard met een gezagscrisis en vraagt om een fundamentele bezinning op onze postmoderne cultuur, die begint met de herwaardering van de mens als een zin zoekend gemeenschapswezen.
Een belangrijk element in de discussie die ontstond, was dat de ambtenaren en politici in Den Haag weliswaar macht hebben, maar dat het hen ontbreekt aan gezag. Het ontbreekt hen aan inhoudelijke kennis waardoor beslissingen niet worden onderbouwd en verantwoord en er ook geen inhoudelijke discussie plaatsvindt. Weglachen en wegkijken bij problemen, we zien het vrijwel dagelijks vanuit Den Haag tot ons komen. Deze democratie-ondermijnende attitude zou ons wel eens duur komen te staan.
Marlies Dekkers, Jelle van Baardewijk, alsmede Ewald Engelen en Gabriel van de Brink gaven hun visie op het boek, met positieve en ook wat kritische geluiden. Dit gaf Ad Verbrugge de gelegenheid om een aantal belangrijke zaken met elkaar te verbinden. Van dit deel van De Tweede Nacht is een video beschikbaar op YouTube.
In het tweede deel van De Tweede Nacht kwamen diverse gasten aan tafel bij Marlies Dekkers, Jelle van Baardewijk en Ad Verbrugge. Er ontstonden levendige en interessante discussies, waarvan ik een beperkt aantal elementen kort noem.
Als eerste kon ik zelf nog eens een element van de gezagscrisis toelichten. Dit betrof de machtsovername die de farmaceutische industrie de afgelopen jaren heeft gepleegd. Nadat de Softenon-affaire in de jaren zestig aanleiding had gegeven tot de installatie van registratieautoriteiten die erop moesten toezien dat burgers niet meer zouden worden blootgesteld aan slechtwerkende medicijnen, werd door president Ronald Reagan in de VS geleidelijk aan de poten van deze autoriteiten gezaagd.
Dit leidde ertoe dat de regels waaraan fabrikanten moesten voldoen minder stringent werden toegepast en er meer medicijnen op de markt die onvoldoende goed waren onderzocht. Het aantal dodelijke medicijnen nam hierdoor toe. De nieuwe dure medicijnen waar de laatste 10 jaar zoveel om te doen is, kunnen nu op de markt komen na veel minder uitgebreid onderzoek – en ook steeds vaker met slecht onderzoek waaraan je geen conclusies kunt verbinden. En nu zitten we in de situatie dat de registratieautoriteiten het belang van aandeelhouders beschermt en niet meer dat van de burgers.
Nieuwe vaccins en nieuwe antivirale middelen worden nu met minimaal en slecht onderzoek op de markt gebracht. Dit alles draagt bij aan de gezagscrisis die door incompetente ambtenaren en politici in Den Haag in gang is gezet en wordt gecontinueerd.
Jona Walk, internist in opleiding en mede-initiatiefnemer van de Vierde Golf, vond dat we hoe dan ook in gesprek moeten blijven met de politiek ondanks dat politici niet altijd heldere en goed doordachte standpunten ventileren. Wierd Duk, journalist bij De Telegraaf, was het daar niet mee eens. Hij vond dat dat we harder moeten zijn tegen ‘degenen die van tegenstanders vijanden maken, ook in de politiek’.
En daar noemde Wierd Duk een belangrijk element. Geleidelijk aan neemt Den Haag ons een steeds groter deel van onze democratische verworvenheden af. Hoe lang blijven we kalm en braaf toezien hoe Den Haag dit land helemaal kapot maakt? Steeds meer politici nemen het voorbeeld van premier Rutte over en lachen problemen weg. Ze gaan niet inhoudelijk in op belangrijke vragen vanuit de samenleving. Gewoon omdat ze het niet kunnen, door ontbrekende kennis van zaken.
Verder waren er interessant bijdragen van Arnout Jaspers over de stikstofcrisis, Kees de Kort over economische perspectieven, Gabriel van den Brink over heel veel zaken en Hester Bias over het financiële systeem.
Wij feliciteren De Nieuwe Wereld met deze geslaagde Tweede Nacht. We zien uit naar de Derde Nacht.
De Gezagscrisis verscheen als paperback bij Boom. Het boek kost € 24,90.
