De effectiviteit van de Covid-19 vaccins is overdreven. De Australische onderzoeksjournaliste dr. Maryanne Demasi publiceerde hier op 12 november een artikel over op haar website. Het artikel van Demasi toont opnieuw hoe belangrijk het is onderscheid te maken tussen relatieve en absolute risicovermindering bij het beoordelen van effectiviteit. Hierover publiceerde ik al eerder op OverNu.
De effectiviteit van de Covid-19 vaccins is overdreven,
zeggen experts
12 november 2021
Dr. Maryanne Demasi
Greg Hunt, de Australische federale minister van Volksgezondheid, pochte in februari dat de primaire analyse van het fase III-onderzoek van het Covid-19 vaccin van AstraZeneca “100% bescherming” liet zien tegen overlijden. Dit werd herhaald door de CEO van AstraZeneca en kritiekloos gerapporteerd door de reguliere media. Het leek een indrukwekkende prestatie.
De gepubliceerde studie in The Lancet liet echter een veel genuanceerder beeld zien. In de studie met 23.848 proefpersonen in het Verenigd Koninkrijk, Brazilië en Zuid-Afrika was er één sterfgeval in de placebogroep en geen sterfgevallen in de gevaccineerde groep.
Eén sterfgeval minder op een totaal van één was inderdaad een relatieve vermindering van 100%, maar de absolute vermindering was 0,01% (1/11.724 – 0/12.021).
Hetzelfde deed zich voor bij een publicatie in JAMA, waarvan CDC-directeur Rochelle Walensky co-auteur is, in februari van dit jaar. In dit artikel werd ondubbelzinnig verklaard dat:
“Klinische onderzoeken hebben aangetoond dat de vaccins die zijn goedgekeurd voor gebruik in de VS zeer effectief zijn tegen COVID-19-infecties, ernstige ziekte en overlijden.”
Er waren echter op dat moment te weinig sterfgevallen geregistreerd in de onderzoeken om tot een dergelijke conclusie te komen.
Uit de follow-up gegevens van zes maanden van de geblindeerde Pfizer-studie, bleek dat er 15 sterfgevallen waren in de vaccingroep en 14 sterfgevallen in de placebogroep. Zie de onderstaande tabel (S4).
Vorige week, tijdens een rondetafelbijeenkomst in het Amerikaanse Capitool, uitte Peter Doshi, associate editor van The BMJ, zijn bezorgdheid over de uitspraken van de CDC-directeur.
“De onderzoeken toonden geen vermindering van het aantal sterfgevallen, zelfs niet voor Covid-sterfgevallen. Het bewijs was flinterdun,” zei Doshi. “Degenen die beweerden dat de onderzoeken aantoonden dat de vaccins zeer effectief waren in het redden van levens, hadden het mis. De onderzoeken toonden dit niet aan.”
Peter Doshi oordeelde niet over de vaccins. In plaats daarvan was hij kritisch over de manier waarop de autoriteiten onderzoeksgegevens aan het publiek overbrachten. De vaccinfabrikanten initieerden alle publieke aankondigingen over de Covid-19 vaccins. Hun zeer gepolijste persberichten hebben het publieke narratief gevormd en de weg vrijgemaakt voor hoge verwachtingen van de vaccins.
Pfizer bracht bijvoorbeeld een persbericht uit waarin werd beweerd dat het vaccin “95% effectief was tegen COVID-19”. Enkele weken later werden de werkelijke onderzoeksresultaten gepubliceerd in de New England Journal of Medicine:
- In de vaccingroep hadden 8 van de 18.198 mensen COVID-19-symptomen (0,04%)
- In de placebogroep hadden 162 van de 18.325 mensen COVID-19-symptomen (0,88%)
Het vaccin verminderde het basisrisico van 0,88% naar 0,04% na twee maanden. Dat wil zeggen, een relatieve risicoreductie (RRR) van 95%, maar een absolute risicoreductie (ARR) van 0,84%.
Dus, als iemands basisrisico op Covid-19 sowieso erg laag is (zoals voor de meeste mensen jonger dan 50 jaar), is een 100% vermindering van het risico niet relevant.
Een redactioneel artikel in The Lancet vergeleek de RRR van elk vaccin met de ARR:
Met name bij het citeren van de schade van het vaccin, zullen de autoriteiten het kleine percentage, ARR, gebruiken. Vermoedelijk om de bezorgdheid van het publiek over bijwerkingen te minimaliseren. Als autoriteiten verschillende statistieken gebruiken om de schade of voordelen van een medische behandeling naar buiten te brengen, is dit misleidend voor het publiek.
Te rooskleurige voorstelling van zaken?
Het is algemeen bekend dat alleen het citeren van de RRR zonder de ARR te noemen, de effectgrootte en het klinische belang van een interventie kan overdrijven. Dat geldt ook voor de bereidheid van mensen om de behandeling te ontvangen.
Gerd Gigerenzer, directeur van het Harding Centre for Risk Literacy van het Max Planck Instituut, noemt dit de eerste ‘zonde’ tegen transparante communicatie. Hij zegt dat het kan worden gebruikt als “een opzettelijke tactiek om mensen te manipuleren of te overtuigen”.
“Veel artsen, patiënten, gezondheidsjournalisten en politici begrijpen gezondheidsstatistieken niet. Dit collectieve statistische analfabetisme heeft geleid tot ernstige gevolgen voor de gezondheid,” zegt Gigerenzer.
John Ioannidis, professor aan de Stanford University en de meest geciteerde medische wetenschapper, is het daarmee eens. “Mijn ervaring is dat dit talloze malen voorkomt”, zegt Ioannidis. “Dit gebeurt niet alleen voor vaccins. Al vele decennia is RRR de dominante manier om resultaten van klinische onderzoeken te communiceren. Bijna altijd ziet RRR er mooier uit dan absolute risicoreducties.”
Op de vraag of er enige rechtvaardiging is voor het misleiden van het publiek over de voordelen van het vaccin om de prikbereidheid aan te moedigen, antwoordt professor Ioannidis negatief.
“Ik zie niet in hoe je de opname kunt verhogen door misleidende informatie te gebruiken. Ik ben er helemaal voor om de acceptatie te vergroten, maar dan moet je volledige informatie verstrekken. Anders zal onvolledige informatie vroeg of laat tot misverstanden leiden en averechts werken”, zegt professor Ioannides.
De misleidende manier waarop autoriteiten risico’s aan het publiek communiceerden, heeft waarschijnlijk de publieke perceptie over het voordeel van het vaccin beïnvloed en vervormd, terwijl de schade wordt onderschat.
Dit is in wezen een schending van de ethische en wettelijke verplichtingen van geïnformeerde toestemming (informed consent).
Doneren ter ondersteuning van het onderzoek van Maryanne Demasio kan hier
Beschouwing
Dit artikel toont lezers opnieuw het belang van het onderscheid tussen relatieve en absolute risicovermindering. Ik heb hierover eerder op OverNu een artikel gepubliceerd. De kracht van marketing schuilt in de herhaling.
Misleiding, statistisch analfabetisme, hoogmoed en belangenverstrengeling. Dit zijn de wapens waarmee de fabrikanten, overheden, politici en burgers hebben weten te overtuigen van slechtwerkende vaccins.
De zelfbenoemde wetenschapsjournalisten namen het klakkeloos over. Ook in de reguliere nieuwsuitzendingen en actualiteitenrubrieken was dit het geval. Een bekend voorbeeld was Nieuwsuur-presentator Jeroen Wollaars. Hij was zo blij met de 95%-effectiviteit die de directeur van Pfizer Nederland bekend maakte, dat hij totaal vergat dat hij een publieke functie te vervullen had en beide zijden van de medaille tot zijn recht moest laten komen.
