In eerdere artikelen op overnu.nl heb ik aandacht besteed aan bedreigingen van de evidence-based medicine (EBM) door artsen en onderzoekers met conflicterende belangen. Tegenwoordig spelen ook fact-checkers en farmatrollen een rol bij het ondermijnen van het gezag en de betekenis van EBM.
Inleiding
Veel van de fact-checkers en trollen hebben zich niet bekwaamd in epidemiologie, methodologie en statistiek, maar dat belemmert hen niet in hun oordeelsvorming. Het gebruik van wetenschappelijke argumenten is meestal een brug te ver voor hen en ook laten zij geen bewijzen zien om hun uitingen mee te onderbouwen. Een belangrijk wapen van deze mensen is de argumentatio ad hominem, een vorm van irrationeel redeneren die we met name op sociale media tegenkomen.
Categorieën van redeneren
Analoog aan de in dit artikel over EBM afgebeelde piramide met categorieën van wetenschappelijk bewijs, zijn er soortgelijke piramides gemaakt over categorieën van redeneren. Een voorbeeld is de onderstaande piramide, bedacht door de Britse computerprogrammeur Paul Graham. In de onderstaande piramide worden de laagste categorieën van redeneren vooral gebruikt door politici en anderen die alles op alles zetten om hun gelijk te halen. Zij zijn niet uit op waarheidsvinding, hetgeen bijna een kenmerk van de huidige tijd kan worden genoemd. Voorbeelden zijn dagelijks te zien in de uitingen op sociale media en in de reguliere media, waar men zich steeds vaker van deze lage methoden bedient.
Dit heeft uiteraard niets met de principes van EBM te maken. Sterker nog, dit ondermijnt EBM. EBM heeft ervoor gezorgd dat vele zinloze behandelingen in de geneeskunde zijn doorgeprikt. De onjuiste toepassing van op EBM gebaseerde onderzoeksmethoden die artsen en onderzoekers met conflicterende belangen toepassen, heeft er inmiddels wel toe geleid dat medicijnen en vaccins een prominente doodsoorzaak zijn geworden, na hart- en vaatziekten en kanker.
Veeartsen, virologen en onderzoekers met conflicterende belangen bedienen zich op sociale media vooral van onderste 4 categorieën. Ik heb geen behoefte om hier namen te noemen. In hun gevolg lopen vele ondeskundigen mee die zich alleen maar van de onderste 2 categorieën kunnen bedienen. Meer hebben ze ons niet te bieden.
Onderzoeksjournalist en adviesraadslid van OverNu Paul Thacker omschreef deze laatste groep als mensen met persoonlijkheidsstoornissen als psychopathie en narcisme. Hij gaat niet meer in op hun aantijgingen. Een deel van deze mensen presenteert zich als fact-checkers, terwijl duidelijk is dat zij geen feiten controleren maar meningen.
“Niets van wat er positiefs in een valsche voorstelling ligt, wordt opgeheven door de aanwezigheid der waarheid als zoodanig.”
Benedictus de Spinoza in stelling 1, hoofdstuk 4 van Ethica. (1677)
Mijn conclusie is dat fact-checkers en trollen geen vertegenwoordigers zijn van een gilde dat de waarheid zoekt, maar één dat zich volkomen ten onrechte verheven voelt boven anderen en daarmee de waarheidsvinding in de wetenschappelijke geneeskunde ernstige schade toebrengt.
Afsluiting
Ik stelde eerder vast dat de toepassing van EBM bij het beoordelen van medisch-wetenschappelijk onderzoek de gevolgen van ondeugdelijk onderzochte medicijnen en vaccins laat zien. Ernstige bijwerkingen, die niet zelden fataal zijn, nopen tot een stringenter toelatingsbeleid van medicijnen dan nu het geval is. Ze noodzaken ons ook om de wetenschappelijke basis van de onderzoeken te bestuderen en erover te discussiëren. En daarvoor dient men zich te bedienen van de hoogste categorie van redeneren. Patiënten hebben er bovendien recht op goed geïnformeerd te worden.
Deze ontwikkeling is aan fact-checkers en trollen, bewust of onbewust, voorbijgegaan. Wetenschappelijk redeneren vormt niet de grondslag van hun uitingen en laat daarmee hun tekort aan rede zien. Zij bedienen zich vooral van de laagste categorieën van redeneren. Dat is natuurlijk ook logisch, want prestaties van enig academisch niveau hebben zij nooit geleverd.
