Wetenschap

Weer veel nieuwe en mooie medicijnen in 2023

Geschreven door Dick Bijl

Het is alom bekend dat de farmaceutische industrie dag en nacht keihard werkt om het lot van de mensheid te verbeteren. Ze doet dat door onafgebroken nieuwe en levensreddende medicijnen te ontwikkelen en op de markt te brengen. Dat was in 2023 ook het geval. Die nieuwe medicijnen zijn hard nodig omdat het met de gezondheid en levensverwachting van de mensheid niet goed is gesteld.

 

We moeten de uitkomsten en winstpunten van die nieuwe middelen laten beoordelen door onafhankelijke deskundigen, zoals La Revue Prescrire. Dit Franse tijdschrift beoordeelt alle nieuwe medicijnen die jaarlijks door de European Medicines Agency (EMA) zijn toegelaten tot de Europese markt.

Het hanteert daarbij een beoordelingssysteem dat gevisualiseerd wordt met icoontjes van Gaspard Bonhomme. Gaspard is sinds de oprichting van het tijdschrift in 1980 de mascotte en de avatar van het tijdschrift. De achternaam van Gaspard betekent ‘goede man’. Zijn kinderlijke gelaat drukt eerlijkheid en ruimdenkendheid uit. Maar tegelijkertijd is hij grondig en vastberaden.

Gaspard is standvastig en immuun voor roem, fortuin en de grillen van de mode. Hij vertegenwoordigt de zoektocht van de redacteuren van Prescrire naar de waarheid over medicijnen en behandelopties. Hij is vaak te zien in de pose van een moedige en volhardende onderzoeker. En Gaspard is, net als Prescrire, niet bang om zijn openhartige mening te uiten, hoe erg bepaalde mensen dat ook vinden.

La Revue Prescrire heeft zo’n 100 medewerkers in dienst en levert een grote bijdrage aan de International Society of Drug Bulletins (ISDB). Het blad komt maandelijks uit in het Frans en ook in het Engels, Prescrire International. Voor € 165,- krijgt u toegang tot het archief, de website en krijgt u maandelijks de Engelstalige editie in de bus.

 

 

Beoordelingen nieuwe medicijnen 2023

Prescrire heeft een vast systeem om nieuwe medicijnen te beoordelen. Het tijdschrift kan een medicijn één van zeven verschillende beoordelingen geven (zie figuur hierboven).

In 2023 heeft Prescrire in totaal 121 nieuwe medicijnen beoordeeld. De beoordeling daarvan was als volgt:

 

Het beeld dat Prescrire schetst is niet nieuw. Ondanks de enorme hoeveelheden geld die in marketing en reclame worden gestoken, lukt het maar niet om nieuwe medicijnen te ontwikkelen die een wezenlijke bijdrage leveren aan het farmacotherapeutisch arsenaal. De oordelen Bravo en Een echt voordeel worden ook dit jaar niet gegeven. In tegenstelling tot de oordelen Niets nieuws en Onacceptabel.

Vanuit Den Haag wordt weliswaar geroepen dat we de wetenschap moeten volgen en dat we de ‘ondernemende universiteiten’ moeten stimuleren, maar dat leidt tot vrijwel niets.

We volgen de wetenschap, riep oud-minister-president Rutte zonder enige inhoudelijke onderbouwing en kennis. Die wetenschap had ons toch mooi die covidvaccins en virusremmende medicijnen gebracht. Dat zei minister Dijkgraaf, die ook geen inhoudelijke kennis heeft en inmiddels via een achterdeur is vertrokken. Beide politici propageerden de belangenverstrengelde wetenschap, die uiteraard niets opheeft met het belang van burgers, wel met die van aandeelhouders.

 

Medicijnen belangrijke doodsoorzaak

Behalve dat de nieuwe medicijnen vrijwel geen nieuws brengen, leiden ze wel tot ernstige bijwerkingen, in tegenstelling tot wat één van de meest inhoudelijke ministers op het ministerie van VWS in de afgelopen decennia heeft geroepen (…als het over bijwerkingen gaat…). We zien dat in de categorie Onacceptabel, waaronder medicijnen vallen die meer bijwerkingen dan werkzaamheid vertegenwoordigen.

Medicijnen zijn één van de belangrijkste doodsoorzaken. Over de exacte plaats in die rangorde kan worden gediscussieerd: de eerste, tweede etcetera. Er is maar weinig verschil tussen een medicijn en een vergif.[i] Dat wordt tegenwoordig niet meer onderwezen in de opleiding tot arts en ook ambtenaren van VWS weten dit niet, maar dit gegeven blijft onverminderd van kracht.

 

Failliete MSM-journalistiek

Om deze boodschap te verhullen is heel veel marketing en reclame nodig. Gelukkig doen de mainstream-media hun best om het ministerie van VWS en de farmaceutische industrie daarbij te helpen. De meeste MSM-journalisten zijn evenmin als de ambtenaren en ministers op VWS in staat om hoofd- en bijzaken op het gebied van medicijnen van elkaar te onderscheiden.

 

[i] Bijl D. Het pillenprobleem [herziene editie]. Amsterdam: AUP, 2020.

 

Over de auteur

Dick Bijl

Dick Bijl is oud-huisarts en epidemioloog. Hij is president van de International Society of Drug Bulletins en was jarenlang hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin, een tijdschrift dat onafhankelijk nieuwe farmaceutische producten evalueert voor artsen en apothekers. Bijl schreef meerdere boeken, zoals Het Pillenprobleem en Griep – prikken, slikken of heel voorzichtig niets doen?. Hij promoveerde in 2006 aan de Vrije Universiteit.