Werkt ivermectine nu wel of niet tegen SARS-CoV-2? En is ivermectine als antiviraal middel wel veilig? Het definitieve en wetenschappelijk onderbouwde antwoord op die vraag is er nog niet. In de schaduw van het wetenschappelijke bedrijf zijn duistere krachten actief, die ervoor zorgen dat dit nog wel even zo blijft.
Het eerste slachtoffer dat valt tijdens een oorlog is de waarheid. Dat geldt voor elke oorlog, en dus ook voor de stille oorlogen die achter de schermen van de wetenschap worden uitgevochten. Hoofdrolspelers in die stille oorlogen zijn op het eerste gezicht wetenschappers, die zeggen te zoeken naar de waarheid. Bij nadere beschouwing zijn tenminste een deel van die wetenschappers niet meer dan marionetten, die zich laten controleren door…
Ja, door wie eigenlijk?
Op die vraag geeft de op 4 maart verschenen documentaire Dear Andy geen antwoord, al hebben de onafhankelijke wetenschappers die in de productie aan het woord komen zo hun vermoedens. Wel maakt de documentaire in nog geen twintig minuten duidelijk dat wetenschappers die bestuderen of ivermectine kan helpen om COVID-19 onder controle te krijgen een verbeten oorlog moeten voeren.
Ivermectine is in de jaren zeventig van de vorig eeuw ontdekt en ontwikkeld door de Japanse biochemicus Satoshi Omura en de Amerikaanse parasitoloog William Campbell. Omura ontdekte dat de bacterie Streptomyces avermitilis, die voorkwam in de Japanse bodem, opmerkelijk effectieve antibiotica kon aanmaken. Omura noemde ze ‘avermectines’.
Campbell, die werkte voor chemiereus Merck, slaagde erin om een avermectine op zo’n manier te versleutelen dat hij kon worden gebruikt als een medicijn tegen een keur van parasitaire ziekten. De stof kwam op de markt als Stromectol. In 2015 kregen Omura en Campbel gezamenlijk een Nobelprijs.
Nu zijn virussen geen parasieten, maar toen in 2020 SARS-CoV-2 zich over de wereld verspreidde, gingen wetenschappers op zoek naar antivirale middelen die tegen het pathogeen zouden kunnen beschermen. Ivermectine was één van de kandidaten. En volgens de van origine Zuid-Afrikaanse, maar in Engeland gevestigde medische wetenschapper Theresa Lawrie was ivermectine zelfs een veelbelovende kandidaat.
Lawrie was co-auteur van een overzichtsstudie die in 2021 verscheen, waarin de auteurs concludeerden dat ivermectine niet alleen kon helpen bij het onder controle krijgen van de coronaepidemie, maar ook betrekkelijk veilig was. Nadien ijverde ze – tevergeefs – voor erkenning van ivermectine als een nuttig middel in de bestrijding van SARS-CoV-2.
Dear Andy is het verhaal van Theresa Lawrie. Preciezer geformuleerd, de documentaire vertelt vanuit over Lawries teleurstellende ervaringen met collega-wetenschapper Andrew Hill, verbonden aan de universiteit van Liverpool. Hill was gevraagd om voor de wereldgezondheidsorganisatie WHO de beschikbare informatie over ivermectine te beoordelen, en was aanvankelijk tot een positief oordeel gekomen, net als Lawrie. Beide onderzoekers hadden met elkaar afgesproken in de nabije toekomst de krachten te bundelen.
Het liep anders
Toen de eerste versie van Hills overzichtsartikel verscheen, was de conclusie echter veranderd. De geraadpleegde studies waren dan wel positief, maar nu concludeerde de studie dat de gebruikte onderzoeken van onvoldoende kaliber waren om de gezondheidsautoriteiten zich over ivermectine te laten buigen. Er was meer onderzoek nodig.
In de documentaire ontlokt Lawrie Hill de bekentenis dat de bewuste passages in zijn artikel zijn herschreven door anonieme meelezers van Unitaid. Unitaid is een mondiale organisatie die wereldwijd autoriteiten helpt om pandemieën te bestrijden. Volgens de Wikipediapagina van Unitaid is de Bill & Melinda Gates Foundation een belangrijke sponsor van Unitaid. Hill is volgens zijn bio op de website van de universiteit van Liverpool trouwens aan dezelfde Bill & Melinda Gates Foundation verbonden als adviseur.
Wat er precies is gebeurd, wordt niet duidelijk uit de documentaire. Tijdens zoomgesprekken die Lawrie heeft opgenomen en die het hart van Dear Andy vormen, geeft Hill toe dat hij onder druk staat, en dat niet bij naam genoemde partijen vinden dat hij met zijn aangepaste review al over de schreef is gegaan. Wie die partijen zijn, vertelt hij niet. Op welke manier druk op hem zou uitgeoefend, ook niet. En over wie de gewraakte passages heeft herschreven, laat Hill zich ook niet uit.
Wel zegt Hill toe dat hij nog steeds gelooft in ivermectine, en dat hij zich zal blijven inzetten om de reputatie van het middel te zuiveren. Het is nog een kwestie van weken, vermoedt hij. Dan zullen er ongetwijfeld meer positieve ivermectinestudies zijn gepubliceerd, en zal zijn overzichtsartikel niet meer belangrijk zijn.
Enkele maanden na zijn uitspraken trok Hill zijn artikel in, maar niet omdat er nu allerlei positieve ivermectine-studies waren verschenen. Met een aantal van de door hem gebruikte studies zou zijn gefraudeerd. Er waren, zo verkondigde Hill nu, praktisch geen aanwijzingen meer die wezen in de richting van welk positief effect van ivermectine bij COVID-19 dan ook. Het middel was voorheen vrij verkrijgbaar bij de drogist.
De retractie van Hills overzichtsstudie was koren op de molen van de massamedia, die ivermectine gingen afschilderen als een geneesmiddel om paarden te ontwormen. Overheden, inclusief die van Nederland, gingen het gebruik van ivermectine ontraden, en stelden boetes in voor artsen en apothekers die bereid waren ivermectine als medicijn tegen SARS-CoV-2 te verstrekken.
Bovendien, zo suggereert Theresa Lawrie in de documentaire, maakte het afschieten van ivermectine de weg vrij voor de introductie van experimentele vaccins op gentechnologische basis. Als er een veilig en effectief middel beschikbaar was dat SARS-CoV-2 kon beteugelen, hadden de FDA en de EMA deze vaccins waarschijnlijk niet goedgekeurd.
Op YouTube informeert de Britse arts en docent John Campbell dagelijks meer dan twee miljoen volgers over het verloop van de coronacrisis. De toon van Campbells video’s is altijd mild, vriendelijk en gereserveerd. Hoewel zelf gevaccineerd en geen tegenstander van de coronavaccins, windt Campbell in de bovenstaande video geen doekjes om zijn standpunt over ivermectine.
In hoeverre Lawries verdenkingen kloppen, valt uit Dear Andy niet op te maken. Wel maken de zoomgesprekken met Andrew Hill duidelijk dat achter de schermen van het wetenschappelijke bedrijf machtige organisaties zich met de inhoud van ivermectinestudies bemoeien, en wetenschappers proberen te beïnvloeden.
Topje van de ijsberg
Dat is in ieder geval gebeurd met Andrew Hill – en Hill zou wel eens het topje van de spreekwoordelijke ijsberg kunnen zijn. Wetenschappelijke tijdschriften trekken heel veel studies naar de mogelijke antivirale werking van ivermectine terug. Het gebeurt zelfs met literatuurstudies.
En als een ivermectine-studie niet wordt ingetrokken, dan zijn er niet zelden nog de fact-checkers die een onderzoek afbranden. Dat gebeurde recent met een Braziliaans observationeel onderzoek, dat concludeert dat mensen die om de twee weken een betrekkelijk lage dosis ivermectine slikken zeventig procent minder kans op kanker hebben.
De Braziliaanse publicatie is verschenen in een peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift, en toen dit bericht werd geschreven waren er nog geen kritische commentaren geschreven. Dat belette de fact-checkers van het mede door de Bill & Melinda Gates Foundation, Google en Facebook gefinancierde Poynter Institute om er toch een mening over te hebben, en de Braziliaanse studie tot op de grond af te branden.
Wie nu nog op sociale media als Facebook of LinkedIn een post aan het onderzoek wijdt, kan rekenen op onverbiddelijke censuur. Machtige organisaties bewegen hemel en aarde om wetenschappelijk onderzoek naar ivermectine weg te houden uit het publieke domein. En dat lijkt ze voorlopig nog te lukken ook.
