Opinie

Een monocultuur van denken | Als lemmingen

Geschreven door Willem Koert

De coronacrisis en de Oekraïnecrisis lijken op elkaar. In beide crises was sprake van censuur, falende media en het negeren van experts met een afwijkende visie. Bovendien stapelen de aanwijzingen zich op dat beide crises zullen ontaarden in een catastrofe.

 

Wie in het voorjaar van 2022 doodsbang was voor het coronavirus, was na de Russische inval in Oekraïne net zo benauwd voor het bewind van Vladimir Poetin. In beide gevallen kwam die angst niet uit de lucht vallen, maar was die een rechtstreeks gevolg van de opvattingen van experts die de grote media onafgebroken over het publiek uitstortten.

In het geval van corona was zo’n expert de epidemioloog Neil Ferguson van Imperial College London, die verkondigde dat van alle honderd met SARS-CoV-2 besmette individuen er eentje zou overlijden. Dat was gelukkig onjuist. Al in de eerste maanden van de coronacrisis had de Amerikaanse epidemioloog John Ioannidis kunnen berekenen dat de doemscenario’s van het Imperial College London niet klopten, en dat de kans op sterfte door Covid-19 niet onderdeed voor die van een stevige griep.

Ioannidis’ boodschap bereikte echter het grote publiek niet. Terwijl de grote media Fergusons voorspellingen grif verspreidden, kreeg Ioannidis geen podium. Sterker, journalisten, Big Pharma, overheden, internettrollen en Big Tech deden al het mogelijke om Ioannidis’ reputatie te beschadigen. Honderden andere coronacritici overkwam hetzelfde.

Iets vergelijkbaars is gebeurd rond de Russische inval in Oekraïne. De grote media laten nog steeds onafgebroken experts aan het woord die benadrukken dat het Rusland van Vladimir Poetin koste wat kost gestopt moet worden. De Britse legeraanvoerder Patrick Sanders vergeleek Rusland zelfs met nazi-Duitsland. Bij zijn aantreden in 2022 vertelde Sanders in een toespraak dat alleen onvoorwaardelijke militaire steun aan Oekraïne kan voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt. “This is our 1937 moment”, zei de generaal.

De NAVO was het helemaal met Sanders eens. Als het Westen Rusland niet in Oekraïne stopt, lijven de Russen straks ook andere delen van Europa in, liet de NAVO naar aanleiding van Sanders’ speech weten. De Nederlandse minister-president Mark Rutte denkt langs dezelfde lijn. “Die oorlog daar is de onze”, zei de bewindsman in de zomer van 2022. “Als wij niets doen moet je je afvragen wie het volgende slachtoffer is.”

Er zijn ook andere opinies over het Russische optreden in Oekraïne, maar die komen niet in de Westerse media aan bod. Wie ervan kennis wil nemen is aangewezen op de alternatieve media. Daar vertellen onafhankelijke experts en journalisten als ex-kolonel en gewezen adviseur van het Pentagon Douglas McGregor, voormalig VN-wapeninspecteur Scott Ritter of journalist Alexander Mercouris dat het conflict in Oekraïne een voorgeschiedenis heeft die teruggaat tot de Minsk-akkoorden die sinds de jaren negentig zijn gesloten tussen het Westen en Rusland.

Volgens de Russen zijn er al in de vorige eeuw afspraken gemaakt met het Westen, die erop neer kwamen dat Oekraïne een neutraal land was, dat een bufferstaat moet vormen tussen het Westen en de Russische Federatie. Volgens de Russen heeft een reeks van incidenten laten zien dat de Verenigde Staten, de Europese Unie en Westerse multin ationals ich weinig van die afspraken hebben aangetrokken. In de Russische optiek is het Westen de agressieve partij, maar die visie bereikt de angstige Westerse massa’s niet.

 

Maar één oplossing: het vaccin

In 2020 en 2021 waren de experts en regeringsleiders die in de grote media aan het woord kwamen er vrijwel unaniem van overtuigd dat alleen massavaccinaties de pandemie konden stoppen. “Zolang dat vaccin er niet is, zal het virus als een golf door de wereld gaan en Nederland niet overslaan”, zei minister-president Mark Rutte in zijn toespraak vanuit het Torentje in maart 2020.

Toen die vaccins beschikbaar kwamen, wezen kritische wetenschappers op het ontbreken van gegevens over met de name de veiligheid van de mRNA-vaccins. Hoe kon er nu iets duidelijk zijn over lange termijngevolgen van een vaccin dat radicaal anders werkt dan de reguliere vaccins, als dat vaccin slechts enkele maanden bestudeerd is? Bovendien was vrijwel alle beschikbare informatie over de vaccins afkomstig van de farmaceutische industrie, en niet van onafhankelijke onderzoekers. Gesponsord onderzoek is niet altijd betrouwbaar.

Ondanks die bezwaren voerden overheden een agressieve campagne om zoveel mogelijk mensen te overreden zich te laten vaccineren. Twijfelaars en weigeraars stonden onder grote druk. In het kader van dit overredingsoffensief, dat mogelijk was geïnspireerd op sociaalwetenschappelijk onderzoek van de universiteit van Yale, spoorde de toenmalige gezondheidsminister Hugo de Jonge Nederlanders aan om niet-gevaccineerden ter verantwoording te roepen. “Ga het moeilijke gesprek maar aan”, zei hij. De bewindsman verkondigde dat vaccinweigeraars ‘decadent’ waren en dat er voor hen, wat hem betrof, ‘geen begrip’ mogelijk was. De maatschappelijke negatieve stereotypering van de vaccinweigeraars, politiegeweld tegen demonstranten, de beschadigde families, vriendschappen en werkverbanden hebben in Westerse landen geleid tot het ontstaan van grote groepen die zich door de overheid bedreigd voelen.

Ondertussen zijn er steeds meer vragen over de beschermende werking van de vaccinaties. Het virus circuleert nog steeds. Vaccinatie beschermt niet tegen infectie, en verhoogt volgens sommige studies zelfs de kans op besmetting. Al maanden achtereen stelt de sterfte door het virus weinig voor, maar desondanks waren de sterftecijfers in 2022 volgens CBS even hoog als tijdens de coronajaren 2020 en 2021. Oversterfte is in Westerse landen een niet meer te ontkennen fenomeen, ook al blijven de overheden, de massamedia en de gezondheidsinstituties weigeren om de vraag of de bijwerkingen van de vaccins een rol spelen serieus te nemen. Zij blijven volhouden dat de vaccinatiecampagnes een doorslaggevend succes zijn – en dus gaan de vaccinaties gewoon door.

 

Maar één oplossing: wapens

Wat de massavaccinaties in de coronacrisis zijn, zijn wapens in de Oekraïnecrisis. Zoals de massavaccinaties de pandemie moesten stoppen, moeten massale wapenleveringen het conflict tot een goed einde brengen. Het Westen, de Verenigde Staten voorop, heeft sinds februari 2022 voor tientallen miljarden aan wapentuig aan Oekraïne geleverd.

Aanvankelijk verkondigden de grote Westerse media dat Rusland geen partij was voor het door het Westen ondersteunde Oekraïne, maar inmiddels is de toon veranderd. Nu vertellen diezelfde media dat de oorlog ‘een kantelpunt’ heeft bereikt en dat het Westen ‘alle wapensystemen uit de kast moet halen’. Alleen dan zal het Oekraïne lukken Rusland op de knieën te krijgen.

In de alternatieve media klinken andere geluiden. Terwijl in januari 2023 NAVO-landen bijvoorbeeld besloten om het Oekraïens leger te voorzien van tanks, waarschuwde de Amerikaanse ex-kolonel Daniel Davis dat die tanks alleen nuttig zijn als de gebruikers voldoende training hebben gehad. Hijzelf had destijds ongeveer een jaar nodig om de fijne kneepjes onder de knie te krijgen. Die tijd zullen de Oekraïense soldaten waarschijnlijk niet krijgen. Douglas McGregor verwacht dat binnen enkele weken het Russische winteroffensief zal beginnen.

Hoeveel wapens het Westen ook aan het leger van Oekraïne levert, volgens Scott Ritter is de kans dat Kiev dit conflict zal winnen praktisch gelijk aan nul. Op dit moment vecht nog slechts een klein deel van het Russische leger in Oekraïne, stelt Ritter. Aan de grenzen verzamelt zich echter een leger dat een veelvoud is van het aantal soldaten aan Oekraïense zijde.

Inlichtingendiensten schatten dat aan Russische zijde inmiddels enkele tienduizenden soldaten het leven hebben verloren. Aan Oekraïense zijde zouden dat er ongeveer acht keer meer zijn. Volgens een recente briefing van de Duitse inlichtingendienst BND aan de Bundestag verliest het Oekraïense leger alleen al in de regio rond de stad Bakhmut dagelijks enkele honderden soldaten. Hoe het conflict ook verder zal verlopen, het is aannemelijk dat voortzetting van de oorlog vooral aan Oekraïense zijde dood, lijden, verdriet en schade zal veroorzaken. En dat is wat volgens kritische militairen de Westerse miljarden aan militaire steun en oorlogsretoriek zullen bewerkstelligen: een verlenging van het conflict, het toenemen van leed en schade en nauwelijks nog op te lossen animositeit tussen het Westen en de meest waarschijnlijke winnaar van het conflict.

VIPS, een Amerikaanse organisatie van gewezen medewerkers van inlichtingendiensten, voorzag dit al in de nazomer van 2022. De organisatie waarschuwde Biden in een brief voor de neiging van het Pentagon om de Russen te onderschatten – en stelde dat Amerika een militair treffen met de Russen wel eens zou kunnen verliezen, zoals Amerika in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw de oorlog in Vietnam had verloren.

Al deze kritische stemmen bereiken de Westerse leiders niet meer. Zij vinden kennelijk, net als de Duitse minister van buitenlandse zaken Annalena Baerbock, dat het Westen al in oorlog met Rusland is. En die oorlog mag volgens de Finse premier Sanna Marin desnoods nog tien jaar tot vijftien jaar doorgaan.

 

De uitkomst

In zowel de coronacrisis als de Oekraïnecrisis zijn er sterke aanwijzingen dat doorgaan op de ingeslagen weg faliekant verkeerd zal aflopen, maar in beide crises is een koerswijziging onwaarschijnlijk.

In het geval van de coronacrisis komen er steeds meer gegevens aan het licht dat de aanpak van de coronapandemie faliekant, en dan vooral het farmacologische aspect ervan, onjuist was. Door een rookgordijn van censuur, zelfcensuur en ontkenning verneemt het grote publiek hiervan nog weinig, maar er zijn signalen dat het rookgordijn aan het vervliegen is. Uiteindelijk zal het besef zich verspreiden dat overheden en instituties een medische behandeling hebben gepropageerd – en opgedrongen – die in veel gevallen de gezondheid heeft geschaad. Diezelfde overheid heeft kennis daaromtrent zelfs achtergehouden.

De maatschappelijke gevolgen hiervan zullen moeilijk te zijn overschatten. Het collectief opzeggen van het vertrouwen in de medische wetenschap, de media, de politiek, de instituties en de overheid kan leiden tot culturele en institutionele omwentelingen van een magnitude die we in de moderne geschiedenis niet kennen.

Hetzelfde kan gezegd worden over de vermoedelijk afloop van de Oekraïnecrisis. Het Westen is, een minderheid uitgezonderd, ‘mentaal niet voorbereid op iets anders dan een overwinning van Oekraïne’, om de Britse journalist Sherelle Jacobs te citeren. Jacobs vermoedt dat een Westers echec in Oekraïne zal resulteren in constante oorlog aan de grenzen van Europa en in grote conflicten met opkomende machtsblokken die belang hebben bij het beëindigen van de Westerse hegemonie, zoals China, India en misschien zelf Iran.

Daarnaast zijn er nog de verregaande economische gevolgen. De oorlog heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat de Westerse economie, en de Europese economie in het bijzonder, niet naar behoren functioneert zonder de leveranties van energie en grondstoffen van Rusland. De handelsrestricties, in combinatie met de gevolgen van de energietransitie en de mondiale monetaire ontwrichting, drijven de productiekosten omhoog.

Zelfs in het welvarende Nederland maakt meer dan tachtig procent van de bevolking zich zorgen over de stijgende prijzen. Nu al zijn er demonstraties tegen de stijgende kosten van het levensonderhoud in de Europese steden, maar de volle omvang van de economische malaise zal zich pas het komende jaar openbaren. Misschien gebeurt dat op hetzelfde moment waarop ook het besef doorbreekt wat de anticovidvaccinaties hebben aangericht.

2023 wordt een spannend jaar.

 

Over de auteur

Willem Koert

Willem Koert is gedragswetenschapper, freelance wetenschapsjournalist en blogger. Hij bestudeerde de bodybuildingsubcultuur, de zwarte markt voor dopingmiddelen en de opkomst van nieuwe recreatieve drugs en dopingmiddelen. Zijn journalistieke producties over gezondheid, voeding, suppletie en beweging verschenen onder meer in de Volkskrant, de Gezondgids en Men’s Health.