Overheid

De voortreffelijke griepprik (IV)

Geschreven door Dick Bijl

Gisteren, eergisteren en eer-eergisteren besprak ik het onderzoek van Theofiel Govaert en André Knottnerus dat ten grondslag lag aan de uitbreiding van de indicatie van de griepprik. Vandaag vat ik de drie eerdere artikelen samen.

 

Samengevat kunnen de opzet, de uitvoering en de uitkomsten van het onderzoek van Govaert en Knottnerus niet leiden tot de conclusies die de auteurs destijds trokken over de werkzaamheid van griepvaccinatie bij ouderen. De selectieve uitval, het geringe percentage risicopatiënten, het ontbreken van harde klinische eindpunten, de methodologische tekortkomingen, alsmede de beperkte generaliseerbaarheid van de uitkomsten en de tekortschietende rapportage, leiden tot de conclusie dat dit onderzoek niet langer beschouwd kan worden als de noodzakelijke onderbouwing voor het huidige Nederlandse vaccinatiebeleid bij ouderen.

Het onderzoek is geen onderbouwing voor massale vaccinatie als daarvan het doel is om complicaties en sterfte te voorkomen. Het onderzoek kan daarom hooguit een vingerwijzing vormen voor werkzaamheid van griepvaccinatie, maar heeft geen enkele bewijskracht.

In een meta-analyse van onafhankelijke Amerikaanse onderzoekers onder leiding van Michael Osterholm is in 2012 de werkzaamheid onderzocht van geregistreerde griepvaccins in de Verenigde Staten met gebruikmaking van specifieke diagnostische testen om de diagnose griep te bevestigen.

Het Nederlandse onderzoek uit 1992 is niet in de analyse opgenomen. Volgens Jeanne Lenzer, redacteur van het British Medical Journal, was de Nederlandse publicatie ‘seriously flawed and constituted a sales job. Het onderzoek dat de belangrijkste onderbouwing vormt voor het griepvaccinatiebeleid in Nederland wordt hierin dus gekwalificeerd als zeer gebrekkig en als commerciële verkoopklus.

 

Over de auteur

Dick Bijl

Dick Bijl is oud-huisarts en epidemioloog. Hij is president van de International Society of Drug Bulletins en was jarenlang hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin, een tijdschrift dat onafhankelijk nieuwe farmaceutische producten evalueert voor artsen en apothekers. Bijl schreef meerdere boeken, zoals Het Pillenprobleem en Griep – prikken, slikken of heel voorzichtig niets doen?. Hij promoveerde in 2006 aan de Vrije Universiteit.