Eerder schreef OverNu over het overzichtsartikel van Tom Jefferson over het teleurstellende onderzoek naar de effectiviteit van mondkapjes – en over de manier waarop Cochrane probeerde zich te distantiëren van dit artikel toen opinieleiders het wetenschappelijke platform onder druk zetten. Die respons was een regelrechte aanval op de onafhankelijke wetenschap, concludeerden we. Op deze pagina geven co-auteur Tom Jefferson en Carl Heneghan hun reactie op deze affaire, die eerder verscheen als The Latest in the War on Science op de website van het Brownstone Institute. Onderaan de pagina een beschouwing van Dick Bijl.
Op 15 maart beschreven we op onze substack hoe de Cochrane-redactie probeerde de auteurs van het overzichtsartikel Physical interventions to interrupt the spread of respiratory viruses (kortweg A122) onder een New Yorkse dubbeldekkerbus te gooien. Zonder overleg met de auteurs van het artikel publiceerde de geschrokken hoofdredacteur van Cochrane, Soares Wiser, op vrijdag 10 maart 2023 een verklaring waarin ze zich verontschuldigde voor de formulering van de samenvatting van het artikel. Door die formulering zouden ‘vele commentatoren’ de conclusies van het artikel verkeerd interpreteren.
Let wel: deze verontschuldiging komt van de redactie van Cochrane, niet van de auteurs.
Wiser schreef ook dat de redactie “in gesprek is met de auteurs van het artikel met als doel de lekensamenvatting en het abstract bij te werken om duidelijk te maken dat het artikel was bedoeld om te onderzoeken of interventies om het dragen van maskers te bevorderen, helpen om de verspreiding van respiratoire virussen te vertragen.” Op het moment dat we dit artikel schrijven is het inmiddels 13 dagen geleden dat Wiser haar verontschuldiging heeft gepubliceerd. Het bewuste gesprek heeft nog steeds niet plaatsgevonden.
Laten we een paar punten duidelijk maken voordat we verder gaan.
Om te beginnen gaat review A122 niet alleen over maskers, maar over een groep fysieke interventies, die alleen en op zichzelf of in combinatie met elkaar kunnen worden toegepast. Omdat activisten en de overheid tijdens de coronapandemie de handen ineen hebben geslagen om de halve wereld verplicht maskers te laten dragen, is er nu een obsessie met maskers. Maar goed, daar kunnen wij natuurlijk niets aan doen.
Ten tweede winden we ons niet op over een misverstand over ons werk. Als we een euro zouden hebben gekregen voor elke keer dat iemand ons werk verkeerd citeert of begrijpt, dan zouden we nu in de zon zitten op ons eigen eiland in het Caribisch gebied. Daarom zien we in de angst voor het verkeerd citeren of begrijpen van ons artikel geen reden voor de redactie van Cochrane om eenzijdig veranderingen aan te brengen in een artikel waarop de redactie geen auteursrecht heeft.
Ten derde leveren de tot nu gepubliceerde gerandomiseerde onderzoeken geen bewijs dat maskers enig verschil maken op de transmissie van respiratoire virussen. Het enige ‘bewijs’ voor enige effect van maskers komt uit studies van een geringe kwaliteit, die in het verleden zijn gebruikt om het verplichten van maskers te rechtvaardigen.
We weten niet wat de hoofdredacteur van Cochrane de stuipen op het lijf joeg, maar als we kijken naar de haast waarmee ze heeft gehandeld en de onprofessionele manier waarop ze de zaken heeft aangepakt, vragen we ons af of we hierin de hand van een belangrijke financier van Cochrane kunnen herkennen. We vragen ons ook af of het de intentie is geweest om onze review zo snel en volledig mogelijk te ondermijnen, en we tasten in het duister over de relatie tussen deze affaire het opiniestuk van Zeynep Tufekci dat op 10 maart 2023 verscheen in de New York Times. De redacteuren van Cochrane hebben niet het fatsoen gehad om de auteurs, die al sinds 2006 aan de review werken, op de hoogte te stellen van wat er precies is gebeurd en waarvoor al die haast nodig was.
Het is niet de eerste keer dat Cochrane zich op deze manier opstelt. Iets soortgelijks gebeurde in november 2020, toen na veel vertraging de vierde update van de review verscheen. Cochrane publiceerde een redactioneel dat beweerde dat tijdens de Covid-19-noodsituatie de uitkomsten van alle soorten onderzoek moesten worden meegenomen, en niet alleen de uitkomsten van gerandomiseerde onderzoek. Volgens het redactioneel was “wachten op sterk bewijs een recept voor niets doen”. We hebben hier uitgelegd waarom observationeel onderzoek, anders dan gerandomiseerd onderzoek, nooit mag worden gebruikt om een interventie te testen die is bedoeld om respiratoire virussen af te remmen.
Waarom heeft Cochrane een artikel dat het zelf had voortgebracht en peer review had doorstaan, willen ondermijnen? En hoe zat het nou met dat opiniestuk in de New York Times? Dat stuk was een persoonlijke aanval van iemand die nooit in de wetenschappelijke literatuur heeft gepubliceerd over virussen, maar duidelijk een agenda heeft – en klaarblijkelijk werd getriggerd door Tom Jeffersons verklaring dat er geen hoogwaardig bewijs is voor de werking van mondmaskers.
In een e-mail aan de New York Times beklaagde Tom zich over het opinieartikel. Hij ontving daarop het onderstaande antwoord:
“Als columnist voor New York Times Opinion is het de taak van Zeynep Tufekci om lezers goed te ïnformeren over verschillende onderwerpen. Sinds het begin van de pandemie heeft ze als co-auteur in peer-reviewed artikelen en als columnist uitgebreid geschreven over Covid-19 en over inspanningen om die ziekte te beteugelen.
Toen ze de gebruikte studies in de recente Cochrane-review nauwkeurig onderzocht, ontdekte ze dat niet alleen de resultaten van de review verkeerd werden geïnterpreteerd, maar dat de lekensamenvatting dat in de hand heeft gewerkt. Zoals u aangeeft, lijkt Cochrane-redacteur Soares Wiser het daarmee eens te zijn. “Veel commentatoren hebben beweerd dat een onlangs bijgewerkte Cochrane-review aantoont dat ‘maskers niet werken’, wat een onnauwkeurige en misleidende interpretatie is,” schreef Wiser in een verklaring.
Wiser vertelde Tufekci dat uw opmerking aan Maryanne Demasi, dat “er gewoon geen bewijs is dat ze enig verschil maken” “geen nauwkeurige weergave was van de conclusie”. U zegt dat Tufekci een eigen agenda heeft en de New York Times gebruikt om u aan te vallen. Ik zie dit echter niet als een aanval, maar als een kritiek. De reactie van Soares Wiser laat zien dat die kritiek geloofwaardig is.
Tufeckis agenda is simpelweg om op basis van zoveel mogelijk relevante gegevens en onderzoek lezers te voorzien van een goed onderbouwde mening. Hoewel ze het gebruik van maskers in grote lijnen heeft gesteund, is ze ook duidelijk geweest over hun beperkingen. Wanneer maskers niet nodig waren, wanneer het dragen van maskers niet werd ondersteund door onderzoek of wanneer er sociologische argumenten waren om van mondmaskers af te zien, bekritiseerde ze het gebruik. De opiniepagina’s van deze krant hebben bovendien ook columns geplaatst die sceptisch staan tegenover het verplicht dragen van mondmaskers.
U was de enige auteur van de review die Tufecki bij naam heeft genoemd. U was de enige auteur die de review in het publieke domein besprak op een manier die veel aandacht trok.”
Een laatste punt is nog dat uitspraken over het verschil in effectiviteit van de in het overzichtsartikel besproken interventies – zoals mondmaskers, het gebruik van desinfectiemiddelen en het wassen van handen – belachelijk zijn. Deze maatregelen zijn sporadisch beproefd of beschreven in wetenschappelijk onderzoek.
Dus lezers, wat kunt u doen?
- Negeer zinloze richtlijnen en oproepen om gedrag te vertonen dat geen enkel doel dient.
- Vraag de New York Times waarom de personen die worden aangevallen in hun kolommen geen recht op weerwoord hebben. Daag de competentie van de aanvallers uit.
- Als u publiekelijk wilt reageren, kies dan een (sociaal) medium zonder censuur.
Dit is geen academische ruzie. Als deze problemen niet nu worden opgelost, zullen we bij een volgende gelegenheid worden verplicht tot het gebruiken van medicinale tandpasta te gebruiken, onszelf af te schieten in het heelal of andere onzin. Allemaal op basis van meningen, modellen en observationele studies die zijn verricht nadat al die bespottelijke maatregelen zijn afgekondigd. Zeg niet dat we u niet hebben gewaarschuwd.
Beschouwing
De oorlog tegen de wetenschap is al uitgebreid aan bod gekomen in diverse artikelen en boeken. Ook in Nederland zijn onwetende topambtenaren, ministers en politici, er onder leiding van neoliberalen druk mee bezig. Het zal zijn sporen achterlaten.
Het blind vertrouwen op medicijnen en vaccins is over het algemeen niet in het belang van burgers en patiënten, wel van grote multinationals, Big Pharma en hun aandeelhouders. Minister Dijkgraaf van OCW en zijn ambtenaren lijken de grote aandrijvers en motoren van deze wanstaltige campagne te zijn. Het is jammer te moeten constateren dat deze minister met een uitstekende staat van dienst, nu door het ijs zakt, de polarisatie in Nederland versterkt en de oorlog tegen de wetenschap aanvoert. Wat een schaamteloze vertoning. Zijn Private Merit Score is buitengewoon sterk gedaald.
De recente afstraffing van deze Haagse bluffers door de kiezers is kennelijk nog niet genoeg om deze lieden op andere gedachten te brengen. Dat is ook moeilijk natuurlijk, want misdaad loont. Dat weten de neoliberalen als geen ander. Maar de wal zal het schip keren.
Dick Bijl
