De onderwerpen die aan de orde kwamen op het symposium Pandemic Policy op Stanford University op 4 oktober jongstleden verdienen het om in een breder kader te worden geplaatst – zeker gezien de uitslag van de recente Amerikaanse presidentsverkiezingen.
De Amerikaanse samenleving kampt al meerdere decennia met grote problemen op het gebied van de volksgezondheid. In deze bijdrage bespreek ik er twee die me na aan het hart liggen: de relatief geringe levensverwachting in de VS en het gegeven dat medicijnen in de VS één van de belangrijkste doodsoorzaken zijn.
De recente Amerikaanse presidentsverkiezingen hebben laten zien dat het Amerikaanse volk schoon genoeg heeft van de Democratische Partij. Het feit dat de levensverwachting van Amerikanen één van de laagste is van de Westerse landen (zie worldometers.info) heeft zeker te maken met het gezondheidszorgsysteem dat niet voor iedereen even toegankelijk is.
Belangrijke doodsoorzaak VS: medicijngebruik
Het ongebreidelde medicijnengebruik is één van de belangrijkste doodsoorzaken in de VS. Onvoldoende onderzochte medicijnen met een sterk verhoogd risico op ernstige bijwerkingen kunnen zonder al te veel moeite op de markt komen.
Vooral bij de Amerikaanse registratieautoriteit Food and Drug Administration (FDA) is stevig ingrijpen noodzakelijk in het totaal gederailleerde toelatingssysteem van medicijnen. Artsen en onderzoekers met conflicterende belangen in de farmaceutische industrie zijn grotendeels verantwoordelijk voor deze situatie. Zij worden hopelijk vervangen door onafhankelijke onderzoekers die geen (financieel) belang hebben bij de goedkeuring van medicijnen.
De recente coronapandemie heeft in veel landen geleid tot een versterking van de machtspositie van de farmaceutische industrie. Ik heb zelf gesproken van een machtsgreep door de farmaceutische industrie. Op voorspraak van neoliberale politici hebben overheden zich massaal overgeleverd aan de wensen en producten van de farmaceutische industrie. Aanvankelijk leken die producten, de vaccins in het bijzonder, het gelijk van die industrie te bevestigen; in elk geval hebben westerse overheden ze omarmd.
Vaccinatieverplichtingen
In de VS was een situatie ontstaan waarin vaccinaties in bepaalde staten verplicht werden gesteld. En dat geldt ook voor griepvaccinaties in onder meer Californië. Lockdowns, mondkapjes en avondklokken werden ingezet zonder ook maar een begin van wetenschappelijke onderbouwing. Waarschuwingen van onafhankelijke wetenschappers over schadelijke effecten werden terzijde geschoven. Onderzoekers van Stanford schreven brandbrieven aan president Donald Trump die hem nooit bereikten.
Er waren voldoende aanwijzingen dat het met de ernst van de pandemie iets anders gesteld was dan ons werd voorgeschoteld door artsen en onderzoekers met conflicterende belangen. Maar die berichten werden genegeerd.
Tja, en door wie werden die genegeerd?
Ik denk door de Democratische machthebbers. De massale berichten over meer of minder ernstige bijwerkingen waren eigenlijk not done. In Nederland wisten veel ‘deskundigen’ al voor de vaccins in de handel waren dat ze werkzaam en veilig zijn.
De recente verkiezingsnederlaag van de Democratische Partij in de VS vond ik verbazingwekkend. Ik had steeds gedacht dat de democraten in de VS de drijvende kracht waren achter maatschappelijke en gezondheidszorg-betreffende kwesties. Bovendien is Trump een omstreden man. Dat blijkt onder meer uit het boek How fascism works van Jason Stanley, dat ik tijdens mijn vakantie in de Verenigde Staten heb gekocht. De auteur is hoogleraar filosofie aan de Yale University. In alle tien hoofdstukken die gaan over de kenmerken van fascisme komt Trump ter sprake. In de nabije toekomst zal duidelijk worden of dat terecht of onterecht is.
Maar met die slag om de arm zijn er inmiddels al diverse tekenen die wijzen op een drastische beleidsommekeer. Eén daarvan is de benoeming van Jay Bhattacharya, hoogleraar gezondheidseconomie aan Stanford University en organisator van het recente symposium Pandemic Policy. Hij is door de aanstaande minister van Gezondheidszorg Robert Kennedy benoemd als directeur van de National Institutes of Health (NIH). Bhattacharya heeft zich tijdens de pandemie ontplooid als een sterk en onafhankelijk denker.
Dat er in de instituties in de VS grote en ingrijpende veranderingen noodzakelijk zijn, is duidelijk. De farmaceutische industrie heeft in de VS, evenals in veel andere westerse landen, de touwtjes stevig in handen, met als gevolg ongebreidelde macht en corruptie. Universiteiten hebben er sterk onder geleden en van onafhankelijk denken is daar nauwelijks meer sprake. En dat gold des te meer ook voor Nederland.
Food and Drug Administration
Vooral bij de registratieautoriteit Food and Drug Administration (FDA) is een grote schoonmaak nodig. Artsen en onderzoekers met conflicterende belangen worden hopelijk vervangen door onafhankelijke onderzoekers die geen belang hebben bij de goedkeuring van medicijnen. Onvoldoende onderzochte medicijnen met een sterk verhoogd risico op ernstige bijwerkingen, interacties met andere middelen en overlijden zullen minder kans maken om toegelaten te worden tot de markt. Ik ben heel benieuwd wie de nieuwe directeur van de FDA wordt.
Evidence-Based Medicine
En dit heeft alles te maken met het opnieuw positioneren van de Evidence-Based Medicine (EBM), de op wetenschappelijk bewijs gebaseerde geneeskunde. De farmaceutische industrie heeft deze beweging altijd tegengewerkt. Maar nu zal de wal het schip keren. De industrie dacht met de ‘machtsgreep’ de touwtjes stevig in handen te hebben. Dat bleek een foute inschatting.
Pfizer doet het slecht. Pfizers aandelenkoersen dalen en werknemers zoeken elders een baan.
Als medicijnen en vaccins worden goedgekeurd op basis van hard wetenschappelijk EBM-bewijs, dan zullen er maar weinig goedgekeurd worden. En dat zal de gezondheid van burgers ten goede komen.
De visie van Vinay Prasad
Mijn Californische collega Vinay Prasad, tevens spreker op het symposium in Stanford, publiceerde op zijn substack diverse interessante artikelen over de aanstaande koerswijziging die de VS te wachten staat. Hij noemt een aantal belangrijke zaken die gerealiseerd moeten worden.
#1 | Belangenverstrengeling moet verdwijnen. Eén van de redenen waarom het Amerikaanse gezondheidszorgsysteem zo kapot is, is dat artsen geld aannemen van Pharma, FDA-functionarissen gaan werken voor Pharma, Big Agriculture lobbyt bij het congres.
Nodig zijn regels die de draaideur beperken. Een uitbreiding van de Sunshine Act met een verbod op het aannemen van farmaceutisch geld en het dienen in FDA-commissies of het werken voor compendia zou een geweldig idee zijn.
#2 | Het Centers for Disease Control and prevention (CDC) is een abjecte mislukking. Het bureau zegt tot op de dag van vandaag dat 2-jarigen maskers moeten dragen en dat baby’s Covid-boosters nodig hebben. Deze aanbevelingen zijn niet gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek en zijn onjuist.
Het CDC moet worden opgesplitst in twee agentschappen. De ene is verantwoordelijk voor het bijhouden van statistieken en de andere moet een beleidsadviserende rol krijgen. Het bureau moet circa tienduizend werknemers kwijtraken, omdat het opgeblazen is en een opknipbeurt nodig heeft.
#3 | Ook de NIH is een mislukking. Het heeft nooit bestudeerd hoe subsidiegeld moet worden uitgegeven. We hebben geen idee of het huidige systeem beter is dan een iets gewijzigde loterij. De NIH hecht geen belang aan transparantie van gegevens, tijdige publicatie en reproduceerbaarheid. Ook de NIH heeft ook een knipbeurt nodig – en bestuurders die deze zorgen begrijpen.
#4 | Tenslotte is ook de FDA mislukt. Het keurt te veel nutteloze producten goed. Het moet zichzelf uit beeld verwijderen of gerandomiseerde onderzoeken eisen die de juiste eindpunten meten.
Hoe het ook zij, grote veranderingen zijn noodzakelijk. Het belang van het Amerikaanse volk en uiteindelijk ook dat van de EU zouden er zeer mee gediend zijn.
